Dyscypliny Tokio 2020: LEKKOATLETYKA

Lekkoatletyka, zwana królową sportu, to niewątpliwie najważniejsza konkurencja igrzysk paraolimpijskich z niezwykle bogatym programem, największym spośród wszystkich dyscyplin. Tokio gościć będzie sportowców rywalizujących w 14 lekkoatletycznych konkurencjach, w których rozdanych będzie 168 kompletów medali.

Lekkoatletyka zadebiutowała już na pierwszych Igrzyskach Paraolimpijskich w Rzymie w 1960 r. Co ciekawe, rozegrano wówczas tylko konkurencje rzutowe, jak pchnięcie kulą, rzut maczugą oraz oszczepem. W kolejnych odsłonach program dyscypliny ulegał rozbudowie. W 1984 r. obejmował już 447 konkurencji w różnych kategoriach sprawności.

Zasady lekkoatletyki osób z niepełnosprawnością

Zasady są oczywiście zgodne z olimpijską maksymą „szybciej, wyżej, mocniej”, ale różnią się nieco od reguł lekkoatletyki osób pełnosprawnych. Otóż w zawodach osób z niepełnosprawnością występują połączone kategorie niepełnosprawności (o których niżej). Może być więc tak, że w danej konkurencji sportowcy z dwóch, trzech zbliżonych kategorii niepełnosprawności rywalizują w obrębie jednej konkurencji medalowej.

Dotychczasową praktyką było to, że osiągnięte czasy lub odległości przeliczano odpowiednim przelicznikiem punktowym. Zdarzało się więc, że zawodnik bardziej sprawny, który osiągnie lepszy czas, przegrywa medal z zawodnikiem mniej sprawnym z gorszym czasem. Obecnie coraz rzadziej na imprezie mistrzowskiej stosuje się taki sposób wyłaniania zwycięzcy, na głównych imprezach powraca się do klasyfikacji zawodników według osiągniętych wyników (kto dalej skoczy/rzuci lub pobiegnie szybciej, klasyfikowany jest wyżej). Sprawia to, że często sportowcy z większym stopniem niepełnosprawności mają problem, by zagrozić bardziej sprawnym rywalom. Na szczęście w niektórych konkurencjach nadal praktykuje się stosowanie przelicznika.

Kobiety i mężczyźni rywalizować będą na Igrzyskach Paraolimpijskich w Tokio na bieżni w biegach na 100 m, 200 m, 400 m, 800 m, 1500 m, 5000 m oraz w maratonie, w skoku w dal, pchnięciu kulą, rzutach oszczepem, dyskiem i maczugą, a mężczyźni także w skoku wzwyż. Dodatkowo zostanie rozegrana sztafeta mieszana 4x100 m.

Warto wiedzieć, że przewodnikami osób niewidomych i z poważną dysfunkcją wzroku mogą być osoby widzące, które np. biegną na 100 m razem ze swoimi „podopiecznymi”. W klasie T12 zawodnicy z nieco mniejszą niepełnosprawnością mogą opcjonalnie skorzystać z pomocy przewodników.

Z kolei w klasie 60 zawodnicy mogą używać protezy przeznaczonej do użytku wyczynowego. Natomiast w zmaganiach w kategoriach osób na wózkach sportowcy do ścigania wykorzystują specjalnie zaprojektowane wózki, pozwalające osiągnąć większą prędkość (wózek taki nie może zawierać przekładni i tym podobnego sprzętu). Podczas jazdy na wózkach można użyć siły pochodzącej jedynie z górnej części ciała sportowca (ramion).

Kategorie niepełnosprawności w lekkoatletyce

By wyrównać szanse lekkoatletów, w sporcie paraolimpijskim rodzaje niepełnosprawności podzielono na wiele kategorii. Przede wszystkim trzeba wiedzieć, że każda z nich zaczyna się literą T (konkurencje na bieżni; od ang. track) lub F (konkurencje techniczne; od ang. field), a kończy liczbą odpowiadającą rodzajowi niepełnosprawności:

• 11-13 – osoby niewidome i niedowidzące, przy czym kat. 11 to osoby niewidome,
• 20 – osoby z niepełnosprawnością intelektualną, zgodnie ze standardami WHO (poniżej 75 IQ),
• 31-34 – dziecięce porażenie mózgowe, zawodnicy startują w pozycji siedzącej na wózku,
• 35-38 – dziecięce porażenie mózgowe, zawodnicy startują w pozycji stojącej,
• 40-41 – klasy przeznaczone dla sportowców niskiego wzrostu,
• 42-47 – zawodnicy po amputacjach kończyn lub z dysfunkcją kończyn,
• 51-57 – zawodnicy na wózkach (m.in. polio, uszkodzenie rdzenia kręgowego, amputacje),
• 61-64 – zawodnicy po amputacji nogi, rywalizujący na protezach w pozycji stojącej.

Im mniejsza druga cyfra w poszczególnych „dziesiątkach”, tym wyższy stopień niepełnosprawności.