Będzie więcej miejsc pracy?

Wprowadzenie jednolitego systemu orzecznictwa o niepełnosprawności i wyższe dofinansowanie z PFRON, uzależnione od rodzaju schorzenia dla pracodawców zatrudniających dużą liczbę osób z niepełnosprawnością – to niektóre propozycje zmian ustawowych Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych (POPON), które mają wzmocnić rynek pracy osób z niepełnosprawnością.

- Ustawa o rehabilitacji zmieniała się 60 razy, ta niepewność prawa powoduje niechęć pracodawców do zatrudniania osób z niepełnosprawnością. Dlatego poprzez dialog społeczny chcemy wypracować zręby funkcjonowania nowego systemu – podkreślił Jan Zając, prezes POPON, na konferencji zorganizowanej 8 maja we współpracy z senacką Komisją Rodziny i Polityki Społecznej oraz sejmową Komisją Polityki Społecznej i Rodziny.

POPON proponuje, by wprowadzić przepis umożliwiający założenie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych (ZFRON) również w zakładach otwartego rynku pracy, które osiągają wymagany wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych.

– Takie rozwiązanie wsparłoby rehabilitację i zachęciło do tworzenia nowych miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych – podkreślił Adam Hadław, przedstawiając postulaty POPON.

Pracodawcy chcieliby także wprowadzenia trwałej zasady, według której środki z wpłat pracodawców do PFRON, którzy nie zatrudniają wymaganej ustawowo liczby osób z niepełnosprawnością, byłyby w całości wykorzystane na ich rehabilitację zawodową. – Kolejna propozycja to ograniczenie uprawnienia pracowników do dodatkowego, 10-dniowego urlopu wypoczynkowego. Uprawnienie to należałoby całkowicie znieść, bo jest ono bardzo szerokie, albo pozostawić tylko fakultatywnie, np. dla osób ze znacznym stopniem – mówił Hadław.

Łatwiej o status zpchr

Inne propozycje to: wypłata wynagrodzenia chorobowego do 15 dnia choroby za pracownika niepełnosprawnego, uproszczenie wydatkowania środków w ramach ZFRON czy zachowanie osobowości prawnej PFRON jako warunku stabilizacji na rynku pracy. POPON chciałby ułatwić zdobycie statusu zakładu pracy chronionej (zpchr), czyli obniżyć wymóg osiągnięcia wskaźnika zatrudnienia osób z niepełnosprawnością z 50 proc. do 40 proc.
- Proponujemy także wprowadzenie nowej zasady podziału zaliczek na podatek dochodowy (PIT-4) od osób fizycznych dla zpchr: 80 proc. zaliczki na ZFRON i 20 proc. na PFRON, co zwiększy środki na rehabilitację osób z niepełnosprawnością, ale też powstrzyma spadek liczby zpchr – mówił Hadław.

Wśród postulatów POPON znalazła się także propozycja zniesienia obowiązku zapewniania w zpchr opieki medycznej dla osób niepełnosprawnych i wprowadzenia możliwości finansowania tej opieki w ramach ZFRON. Ponadto przedstawiciele POPON proponują zwiększenie wysokości środków na tworzenie nowych miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych poprzez ustalenie minimalnego (np. 20-procentowego) poziomu środków PFRON, które samorządy powiatowe przeznaczają na rehabilitację zawodową.

Wszystkie postulaty dostępne są na stronie POPON (pdf).

Stabilny system

- Założenia te porządkują obecny system, ale prace nad nimi będą dalej prowadzone – podkreślił Hadław.

Dyskutanci byli zgodni, że zmiany winny iść w kierunku spójnego i całościowego systemu. – Często skupiamy się na istniejących rozwiązaniach i na nich budujemy poprawki, a nie zadajemy prostego pytania: „jak to powinno wyglądać?”. Te dyskusje przy okrągłym stole, które ruszają od piątku (9 maja – red.), muszą być systemowe, bo w nową, aktualną perspektywę finansową wpisane są właśnie rozwiązania systemowe, a nie akcyjne inicjatywy – mówił Krzysztof Kosiński, zastępca dyrektora biura pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych.

Poseł Sławomir Piechota proponowane przez POPON zmiany uznał za bardzo ciekawe. – Trzeba jednak nad tymi propozycjami pracować tak, by miały one charakter stabilnego systemu, opartego o dialog – powiedział poseł.

Z kolei senator Mieczysław Augustyn zwrócił uwagę na niedostatek dobrej diagnozy sytuacji. Równocześnie podkreślił wagę zachowania przez PFRON osobowości prawnej – jako wyniku swoistej umowy społecznej.
 – Trwają prace i ustalenia międzyresortowe nad ustawą zachowującą status PFRON; przed wakacjami powinny być gotowe – zapewnił poseł Piechota.

Wśród głosów w dyskusji pojawiła się także propozycja, by w kolejnym spisie powszechnym uwzględnić więcej pytań dotyczących osób niepełnosprawnych – tak, by uzyskać pełny obraz sytuacji i diagnozę społeczną w tym obszarze.

- Potrzebna jest gruntowna zmiana ustawy o rehabilitacji na podstawie tego, co było, co jest i co będzie. Ustalenie celu w tym pomoże, być może w formule „okrągłego stołu” możemy to zrobić – podsumował senator Augustyn.

9 maja odbędzie się pierwsza tura rozmów „okrągłego stołu” w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej na temat zmian systemowych we wsparciu osób z niepełnosprawnością. Tego dnia przedstawiciele rządu, osób niepełnosprawnych i organizacji pozarządowych dyskutować będą o systemie orzecznictwa o niepełnosprawności.