O użytecznych rozwiązaniach na WUD Silesia 2013

16 listopada 2013 r. odbyła się czwarta edycja interdyscyplinarnej konferencji „WUD Silesia”, promującej ideę użyteczności i projektowania zorientowanego na użytkownika. Wydarzenie zorganizowała firma Future Processing.

W wydarzeniu wzięli udział polscy i zagraniczni prelegenci, przedstawiciele świata nauki i biznesu, projektanci oraz przedstawiciele agencji interaktywnych. Dyskutując o ulepszaniu produktów i usług stosowanych w służbie zdrowia, prezentowali rozwiązania wpływające na jakość życia.
Konferencja odbyła się w Zabrzu-Rokitnicy na terenie Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, który w tym roku był współorganizatorem wydarzenia. Temat przewodni WUD Silesia 2013 brzmiał: „Opieka Zdrowotna: Współpraca na rzecz lepszych systemów” (ang. „Healthcare: Collaborating for Better Systems”).

Podczas przeprowadzonych 9 wykładów i 6 warsztatów wystąpili specjaliści z takich nauk i dziedzin wiedzy, jak medycyna, psychologia, kulturoznawstwo, design, IT oraz user experience design. W swoich prezentacjach prelegenci starali się wykazać, czym jest owa „użyteczność” oraz jaką rolę odgrywa ona w życiu i pracy zarówno lekarzy i pracowników służby zdrowia, jak i samych pacjentów i ich rodzin.

Nowe technologie w służbie użyteczności

Podczas porannego bloku wykładów przedstawiono przykłady tworzenia użytecznych rozwiązań przy wykorzystaniu najnowszych osiągnięć w dziedzinie informatyki. Jednym z nich była aplikacja wspomagająca komunikację osób z zaburzeniami afatycznymi, prezentowana przez Marcina Wichrowskiego, wykładowcę na Wydziale Informatyki oraz Wydziale Sztuki Nowych Mediów PJWSTK.  W trakcie swojego wystąpienia opowiadał o aplikacjach typu „storytelling” na urządzenia mobilne, które w połączeniu z serwisami społecznościowymi przywracają afatykom możliwość dzielenia się swoimi doświadczeniami życia codziennego.

Innym przykładem wykorzystania nowych technologii był „Automatyczny Tłumacz Języka Migowego”, prezentowany przez Sławomira Łuczywka, trenera języka migowego, określanego mianem „pierwszego głuchego dyrektora” w świecie biznesu i nowych technologii. Razem ze swoim zespołem stworzył on program do tłumaczeń on-line wykorzystujący technologię rozpoznawania ruchu. Dzięki utworzeniu przez nich awatara możliwe stało się zarówno rozpoznanie języka migowego i zmiana go z tekstu na mowę, jak i tłumaczenie odwrotne – zamiana mowy na tekst. W wyniku ich pracy komunikacja pomiędzy osobami słyszącymi i głuchymi stała się o wiele łatwiejsza.

Użyteczne rozwiązania zwiększają bezpieczeństwo

Na konferencji zaprezentowano liczne przykłady produktów i usług, których sposób zaprojektowania miał bezpośredni wpływ na ludzkie życie. Na wykładzie Marka Kramera, członka zespołu pracującego nad innowacyjnymi rozwiązaniami cyfrowymi w zakresie opieki zdrowotnej w Razorfish Healthware w Niemczech oraz wykładowcy na Uniwersytecie Nauk Stosowanych w Górnej Austrii, przedstawiono ciekawy przypadek kalkulatora dawek leków.

W urządzeniu dane wprowadza się za pomocą klawiatury numerycznej, a następnie, po ich odpowiednim przeliczeniu, żądana wartość wyświetla się na małym ekranie. Kalkulator w swoim założeniu miał ułatwiać obliczanie wysokości dawek, jednakże w omawianym szpitalu doszło do śmierci pacjenta. Wkrótce po zdarzeniu przeprowadzono badania, które ujawniły przyczynę tragedii. Rozwiązaniem problemu okazało się przeprojektowanie interfejsu urządzenia i zastąpienie 9 klawiszy z cyframi strzałkami oznaczającymi „zwiększ o 10” i „zwiększ o 1” oraz „zmniejsz o 10” i „zmniejsz o 1”. Dzięki takiej zmianie pielęgniarki mogły korzystać z kalkulatora, patrząc cały czas na ekran, a co za tym idzie, zwiększyło się bezpieczeństwo pacjentów szpitala.

Użyteczne rozwiązania kluczem do oszczędności

Podczas WUD Silesia 2013 podkreślano także, że dbałość o wysoką użyteczność rozwiązań stosowanych w branży medycznej może mieć bezpośrednie przełożenie na koszty funkcjonowania służby zdrowia danego kraju. Na wykładzie „UX w medycynie – co i jak badać” Agnieszka Mozol, kognitywistka, badaczka i specjalistka UX, oraz Wojciech Chojnacki, główny ekspert UX Alliance w Polsce i autor licznych publikacji na temat user experience oraz eye crackingu, przedstawili przykład wpływu badań użyteczności na koszty prowadzenia jednego z duńskich szpitali.

W omawianym przez nich przypadku pracownicy szpitala w Bispebjerg każdego dnia poświęcali wiele czasu na wkładanie i wyjmowanie lekarstw z lodówek, znajdowanie pustych i przepełnionych lodówek rozlokowanych na terenie całego obiektu oraz wyszukiwanie wolnych miejsc na ich poszczególnych półkach. Po przeprowadzeniu badań zaprojektowano rozwiązanie znacznie ułatwiające opisaną pracę – w lodówkach zostały zamontowane czujki kontrolujące poziom zapełnienia i temperaturę chłodzenia maszyny.

Od tej pory pracownicy placówki w łatwy sposób mogli sprawdzić, do jakiego miejsca w szpitalu powinni się udać, gdy poszukują pustej lodówki, a dystrybucja i przechowywanie leków stało się o wiele prostsze.

Lekcja użyteczności na warsztatach WUD Silesia 2013

W swoich wystąpieniach prelegenci starali się również pokazać najczęstsze problemy, jakie wynikają z niedostatecznej „użyteczności” obecnych systemów opieki zdrowotnej. Co więcej, w trakcie przeprowadzonych warsztatów nie tylko przedstawiali już istniejące produkty, lecz razem z uczestnikami zajęć podejmowali także próbę wspólnego wypracowania nowych, bardziej użytecznych rozwiązań. Taka współpraca przy ulepszaniu produktu miała miejsce m.in. na warsztacie poświęconym analizie aplikacji wspomagającej rehabilitację chorych – uczestnicy zajęć starali się przeprojektować ją w taki sposób, aby skłaniała pacjentów do częstszych i regularnych ćwiczeń.

Pomysłowość, kreatywność i zdolność projektowania użytecznych produktów przez uczestników WUD Silesia 2013 była także sprawdzana na warsztacie „Projektant w kuchni molekularnej: ciekawa materia, nowa technologia, wymagający użytkownik”. Agata Bilnicka, badacz UX w Future Processing, Gabriela Wanat, wykładowca w Katedrze Dietetyki Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, oraz Marcin Osowski, dietetyk i członek Studenckiego Towarzystwa Naukowego przy Zakładzie Żywienia Człowieka, pokazali uczestnikom warsztatów, że projektować można wszędzie – także w kuchni. Podczas przeprowadzonych zajęć pokazali działanie wybranych dodatków do żywności oraz wyjaśnili, jak korzystając z syfonu, zamrażarki szokowej i zwykłej kuchenki, można tworzyć ciekawe i niecodzienne potrawy. W trakcie zajęć został przeprowadzony krótki pokaz gotowania, w wyniku którego powstały kuleczki udające kawior, kulki z jogurtu otoczone alginianem, makaron z soku i agaru czy gazowane winogrona z syfonu. Po zakończonym pokazie uczestnicy otrzymali zadania: wcielić się w rolę projektanta i wymyślić sposób na zaspokojenie potrzeb żywieniowych wymagających klientów.

Badania użytkownika pierwszym krokiem do użyteczności

Podczas WUD Silesia zwrócono także uwagę na rolę, jaką w procesie projektowym produktów i usług medycznych odgrywa odpowiednie poznanie użytkownika – jego aspiracji, gustów, wyobrażeń, obaw i ograniczeń. Na wykładzie Matyldy Niesobskiej i Małgorzaty Kalarus-Sternal oraz Andrzeja Bieńka i Piotra Wodarskiego zaprezentowano przykład produktu, który powstawał z myślą o indywidualnych cechach użytkownika – aplikacja przeznaczona do rehabilitacji dzieci ze schorzeniami neurologicznymi.

Dzięki przeprowadzeniu odpowiedniego procesu projektowego i zbadaniu potrzeb małych pacjentów odkryto m.in. że dzieci nie chcą wykonywać ćwiczeń, gdyż uważają tę czynność za nudną. Wkrótce potem zaprojektowano specjalne pomieszczenie, na którego ścianach i podłodze wyświetlają się ruchome obrazy. Dzięki wykorzystaniu tzw. systemów do analizy ruchu pojawiające się obiekty można przesuwać za pomocą ruchu ciała.

Podrzucając ukazujący się na ścianie wirtualny balonik, karmiąc wirtualną żyrafę albo sterując wirtualnym samochodzikiem, dzieci wykonują te same ruchy, co podczas tradycyjnej rehabilitacji i świetnie się przy tym bawią. Po wykładzie uczestnicy konferencji mogli dowiedzieć się więcej na temat technologii wykorzystywanej w Jaskini Rehabilitacyjnej oraz przetestować na sobie działanie oculusa.

Użyteczne rozwiązania ratują życie

Uczestnicy konferencji mieli także niecodzienną możliwość obejrzenia „Cyber-ratownika” – systemu badającego prawidłowość czynności podejmowanych podczas ratowania życia drugiego człowieka, wykonywanych zarówno przez zwykłych ludzi, jak i przez profesjonalnych ratowników medycznych. Za pomocą siedemnastu czujników bezwładnościowych analizuje on ruch ciała ratownika dokonującego resuscytacji na manekinie, a następnie dostarcza informacje na temat głębokości nacisku, jego częstotliwości, prawidłowości ułożenia dłoni czy objętości powietrza wdmuchiwanego do płuc.

System jest przykładem użytecznego rozwiązania w służbie zdrowia, mającego realny wpływ na doskonalenie umiejętności udzielania pierwszej pomocy przez jego użytkowników.

Rugby na wózkach, coś więcej niż sport

WUD Silesia to nie tylko wykłady i warsztaty. Co roku w ramach konferencji realizowane są projekty towarzyszące, inspirowane tematem przewodnim. Tym razem organizatorzy podjęli współpracę z Integracyjnym Klubem Sportowym „Jeźdźcy” z Mikołowa, który jest pierwszoligową drużyną graczy rugby na wózkach. Wśród zawodników są młodzi pasjonaci, traktujący ten sport przede wszystkim jako sposób na życie.

Mimo że jest już po konferencji, współpraca nadal się rozwija. Regularne spotkania przyciągają kolejnych wolontariuszy. Głównym celem podejmowanych działań jest popularyzacja tego sportu. Podczas warsztatów wolontariusze z Future Processing wspólnie z członkami IKS Jeźdźcy zajmują się projektowaniem procesów i narzędzi, które mają pomóc klubowi sprawniej funkcjonować. Dodatkowo za
WUD Silesia 2013 została objęta patronatem honorowym Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji, marszałka województwa śląskiego, prezydenta miasta Zabrza, Politechniki Opolskiej, Politechniki Śląskiej, Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach, Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach oraz Polskiego Towarzystwa Informatycznego. Każdego roku wstęp na konferencję jest bezpłatny i mogą wziąć w niej udział wszyscy zainteresowani zagadnieniem użyteczności.

Więcej informacji o konferencji i jej organizatorach można znaleźć na stronie: www.wudsilesia.pl oraz profilu wydarzenia w serwisie Facebook.