Komisarz Praw Człowieka: państwa muszą zapewnić dostęp do ochrony zdrowia

- Już od roku kraje na całym świecie zmagają się z katastrofalnymi skutkami pandemii COVID-19.  Rządy równie priorytetowo, jak masowe szczepienia, powinny potraktować odbudowę systemu ochrony zdrowia – powiedziała Dunja Mijatović, Komisarz Praw Człowieka Rady Europy z okazji publikacji dokumentu z rekomendacjami ws. ochrony prawa do dostępu do ochrony zdrowia.

Jak wskazuje Rada Europy, wszystkie państwa członkowskie są zobowiązane międzynarodowymi ustaleniami do zapewnienia swoim obywatelom dostępu do najwyższych możliwych standardów ochrony zdrowia fizycznego i psychicznego.

Nierówności są szkodliwe dla zdrowia społeczeństwa

Dokument przedstawiony przez komisarz Mijatović, wskazując na najważniejsze standardy i zasady związane z prawem do ochrony zdrowia, zwraca uwagę na kluczowych partnerów, którzy mogą pomóc państwom w radzeniu sobie z brakami w systemie ochrony zdrowia, które ukazała i powiększyła pandemia COVID-19. 

Oprócz tego dokument wymienia czynniki niezbędne do zapewnienia zintegrowanych i odpornych systemów opieki zdrowotnej jak: wykwalifikowana kadra, odpowiednie finansowanie oraz, co najważniejsze, przywództwo i zarządzanie. Wreszcie, dokument podkreśla potrzebę szerszej perspektywy praw społecznych.  

- Należy pilnie zwrócić uwagę na społeczne uwarunkowania zdrowia np. ochrona socjalna, odpowiednie warunki życia, edukacja i warunki zatrudnienia. Ponieważ pandemia pokazała jak głęboko zakorzenione nierówności społeczne powodują większe zagrożenie dla zdrowia przedstawicieli poszczególnych grup społecznych – zauważa Dunja Mijatović.

Pandemia spotęgowała problemy

- Mimo że państwa członkowskie Rady Europy dysponują jednymi z najlepiej funkcjonujących na świecie systemów opieki zdrowotnej i społecznej, nierówności zdrowotne rosną i powodują znaczne koszty społeczne, ludzkie i ekonomiczne dla jednostek i społeczeństw – wskazuje Dunja Mijatović. – Jeszcze przed wybuchem pandemii powszechne były różnice w dostępie do opieki zdrowotnej ze względu na wiek, płeć, niepełnosprawność lub pochodzenie społeczno-ekonomiczne. Pandemia COVID-19 spotęgowała tę sytuację, tragicznie odsłaniając słabości systemów opieki zdrowotnej, obciążonych latami oszczędności, trudności ekonomicznych i zaniedbań – dodaje.

Dunja Mijatović wyraźnie podkreśla, że państwa członkowskie powinny podwoić swoje wysiłki w celu wyeliminowania nierówności zdrowotnych i odbudowy społeczeństwa, w którym infrastruktura zdrowia publicznego jest dobrze wyposażona, godność i prawa pacjentów mają kluczowe znaczenie, a pracownicy służby zdrowia są traktowani adekwatnie do pracy, jaką świadczą jednostkom i społeczeństwu.

Zdrowie prawem, nie towarem

Aby pomóc państwom osiągnąć ten cel, komisarz przedstawia dwanaście zaleceń zawartych w dokumencie, m.in. dotyczących powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, większego podkreślenia równości i godności pacjentów, promowania przejrzystości i odpowiedzialności w podejmowaniu decyzji, lepszej  komunikacji dotyczącej zdrowia oraz środków zapewniających sprawiedliwą globalną dystrybucję produktów medycznych i szczepionek.

 - COVID-19 pokazał nam, że prawa do ochrony zdrowia nie można chronić jedynie na poziomie indywidualnym lub krajowym. Aby nikt nie został pominięty, potrzebne są skuteczne systemy i globalna solidarność. Zdrowie jest prawem człowieka, a nie towarem – podsumowała komisarz. – Państwa muszą teraz wypełniać swoje obowiązki, aby zapewnić wszystkim możliwie najlepszy poziom zdrowia fizycznego i psychicznego – powiedziała.

Dokument, o którym mówi Dunja Mijatović można znaleźć na stronie Rady Europy.