Propozycje zmian do ustawy rehabilitacyjnej

W ramach debaty społecznej nad nową ustawą o rehabilitacji i zatrudnieniu osób niepełnosprawnych, do Biura Pełnomocnika Rządu wpłynęły już pierwsze propozycje zmian obecnie obowiązujących przepisów. Po spotkaniach środowiskowych, do dnia 6 marca swoje wnioski przesłali pracodawcy i organizacje pracodawców (10), organizacje pozarządowe (6), urzędy wojewódzkie (6), urzędy marszałkowskie (5), samorządy powiatowe (4), zakłady aktywności zawodowej (2) oraz jeden związek zawodowy.

Poniżej przedstawiamy propozycje wystosowane przez wyżej wspomniane organizacje:

ORZECZNICTWO:

• wprowadzić zakaz wpisywania w orzeczeniach „żadna praca”,
• umożliwić zachowanie ciągłości orzeczenia;
• ujednolicić system orzekania;

KONTROLA U PRACODAWCÓW:

• nadać kompetencje oddziałom PFRON do kontroli Zakładów Pracy Chronionej (ZPCh); 
• wprowadzić zasadę przepływu informacji pomiędzy ZUS, Urzędami Skarbowymi a Państwową Inspekcją Pracy;
• wprowadzić kontrole w ZPCh bez zapowiedzi;

WPŁATY NA PFRON:

• wprowadzić ulgi w zakresie wpłat na PFRON z tytułu zatrudnienia osób niepełnosprawnych o obniżonej sprawności psychofizycznej;
• obniżyć lub zlikwidować 6% wskaźnik w zakładach, w których obowiązują wysokie wymagania zdrowotne;
• wprowadzić przepisy antydyskryminacyjne w odniesieniu do rekrutacji pracowników;

DOFINANSOWANIE DO WYNAGRODZEŃ:

• wysokość dofinansowania nie może przekraczać wysokości wynagrodzenia pracownika – niektórzy pracodawcy umyślnie obniżają wynagrodzenia w związku z możliwością przekazywania na ZFRON (Zakładowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych) różnicy między kwotą dofinansowania do wynagrodzenia a kwotą wynagrodzenia osiąganego przez pracownika niepełnosprawnego;
• uprościć formularze wniosków i rozliczeniowe;
• utrzymać ryczałt;
• zwiększyć zatrudnienie osób niepełnosprawnych w instytucjach publicznych;
• zróżnicować pomoc finansową od stopnia niepełnosprawności – wyrównać w odniesieniu do ZPCh, otwartego rynku i organizacji pozarządowych;
• wprowadzić przywracalność terminów;
• wprowadzić możliwość odliczania zaległości w wypłatach na PFRON od należnego dofinansowania;
• wypłata dofinansowania powinna nastąpić w ciągu 7 dni i być wstrzymana w razie wątpliwości
• za okres wstrzymania powinny przysługiwać odsetki w wysokości połowy odsetek ustawowych;

FINANSOWANIE SKAŁDEK ZUS:

• zachować dotychczasowy system – jak najmniejsza biurokracja przy korzystaniu z refundacji;

DZIAŁANIE ZAKŁADÓW PRACY CHRONIONEJ:

• status ZPCh – płatny, oparty na opinii samorządu i PIP, tylko dla osoby prawnej, na czas określony, nadawany przez firmę certyfikowaną przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej;
• powinny zatrudniać tylko osoby niezdolne do pracy na otwartym rynku;
• odstąpić od obowiązku zatrudniania co najmniej 25 osób;
• powinny zatrudniać pracowników przechodzących z Zakładów Aktywizacji Zawodowej;
• powinny zapewniać pracownikom niepełnosprawnym warunki umożliwiające wykonywanie pracy poprzez np. próby pracy, szkolenie, dostosowanie stanowisk do indywidualnych potrzeb, niezbędną opiekę psychologiczną i medyczną oraz turnusy rehabilitacyjne;
• finansowanie ZPCh – I wariant – zakład nie płaci: podatku od nieruchomości, od osób fizycznych (za osoby niepełnosprawne), części podatku dochodowego od osób prawnych i fizycznych proporcjonalnie do wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych; otrzymuje – zwrot składki ZUS (pracownicy niepełnosprawni), dofinansowanie z tytułu zatrudnienia osób niepełnosprawnych; 
• finansowanie ZPCh - II wariant – zakład otrzymuje: dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego z uwzględnieniem stopnia niepełnosprawności, składki ZUS, zwrot kosztów związanych z zatrudnieniem osób niepełnosprawnych tytułem wyrównania szans;
• wybór wariantu należy do prowadzącego ZPCh; zatrzymane środki (oprócz dofinansowania z tytułu podwyższonych kosztów zatrudnienia z wariantu I) w 60% powinny być przeznaczone na zakładowy fundusz wyrównywania szans, z czego 90% na realizacje ZPCh, a 10% przekazywanych do samorządu terytorialnego na finansowanie ZAZ i WTZ.

ZAKŁADOWY FUNDUSZ REHABILITACJI OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH:

• środki ZFRON przeznaczać wyłącznie na potrzeby pracowników;
• odstąpić od obowiązku rezerwowania 15% środków na realizację Indywidualnego Programu Rehabilitacji (IPR);
• odstąpić od możliwości przekazywania części dofinansowania do wynagrodzeń na IPR;
• wprowadzić prostsze zasady wydatkowania;
• odstąpić od sankcji w przypadku nieprawidłowego wykorzystania środków ZFRON;
• wprowadzić możliwość wydatkowania środków zanim staną się środkami ZFRON;

STYMULOWANIE ZATRUDNIENIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH:

• wprowadzić preferencje lub obowiązek zatrudniania osób niepełnosprawnych przez pracodawców ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego;
• stworzyć system zachęt dla pracodawców – poza refundacją kosztów;
• zastąpić instrument „dofinansowania przystosowania” na „dofinansowanie tworzenia” miejsc pracy;
• wprowadzić działania wspomagające samozatrudnienie i promujące zatrudnienie na otwartym rynku pracy – za mała aktywność w tym zakresie urzędów pracy.

Powyższe informacje pochodzą z materiałów Biura Pełnomocnika Rządu ds. osób Niepełnosprawnych - Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.

Opracowanie: redakcja
Źródło: Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych