Społeczna debata nad wsparciem osób niepełnosprawnych

Program rządu Kazimierza Marcinkiewicza zatytułowany „Solidarne Państwo” zapowiada przygotowanie nowego systemu wsparcia przyjaznego osobom niepełnosprawnym. Podczas konferencji w dniu 10 stycznia 2005 r. Minister Pracy i Polityki Społecznej, Krzysztof Michałkiewicz wraz z nowym Pełnomocnikiem Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, Pawłem Wypychem otworzyli ogólnopolską debatę społeczną, której efektem ma być nowa ustawa kompleksowo regulująca problematykę związaną z niepełnosprawnością.

Obecna ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych coraz mniej przystaje do potrzeb środowiska, którego interesy ma reprezentować – przyznali przedstawiciele Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w trakcie spotkania inaugurującego narodową debatę nad potrzebami osób niepełnosprawnych i skutecznymi narzędziami rozwiązywania ich problemów. 41 razy nowelizowana ustawa, wyposażona dodatkowo w ponad 70 aktów wykonawczych  jest nieczytelna i nie zapewnia kompleksowego wspierania osób niepełnosprawnych w ich dążeniu do aktywnego życia zawodowego i społecznego. Rząd Kazimierza Marcinkiewicza zamierza zmienić istniejący system prawny związany z niepełnosprawnością na bardziej efektywny oraz maksymalnie uproszczony i czytelny – zarówno dla samych zainteresowanych jak i służb oraz instytucji realizujących zadania skierowane do osób niepełnosprawnych. Swój cel, obecny rząd chce zrealizować poprzez przeprowadzenie wspomnianej debaty nad kierunkiem strategicznym polityki wspierania osób niepełnosprawnych, rozwiązaniami systemowymi oraz konkretnymi propozycjami legislacyjnymi, które zostaną wykorzystane w nowej ustawie.

W opracowaniu dotyczącym tematyki debaty, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej wymienia podstawowe zmiany, jakie pragnie przeprowadzić:
- decentralizację pomocy, jej bezpośrednie powiązanie z osobą;
- usprawnienie i uproszczenie systemu orzecznictwa oraz systemu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych, organizowanej zarówno na poziomie lokalnym jak i centralnym w celu zwiększenia aktywności osób niepełnosprawnych w sferze zawodowej i społecznej;
- zapewnienie osobom niepełnosprawnym powszechnego dostępu do usług rehabilitacyjnych -  zwłaszcza na terenach wiejskich;
- tworzenie warunków do większej integracji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych, w tym wprowadzenie mechanizmów zapobiegających dyskryminacji tych osób w pracy i w życiu społecznym;
- racjonalizację różnych form wsparcia, w tym także ujednolicenie zakresu pomocy publicznej adresowanej do otwartego i chronionego rynku pracy na rekompensatę podwyższonych kosztów z tytułu zatrudnienia osób niepełnosprawnych.

Ministerstwo zamierza również przeprowadzić niezbędne zmiany w dotychczas obowiązującym systemie rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych, aby zracjonalizować wydatki oraz zwiększyć skuteczność wykorzystania środków finansowych dostępnych w systemie – m.in. poprzez powiązanie środków pochodzących z różnych źródeł.

Jak zapewniają przedstawiciele Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, ogólnopolska społeczna debata nad docelowym systemem wspierania osób niepełnosprawnych to początek wspólnej pracy nad rozwiązaniami możliwie najbliższymi środowisku osób niepełnosprawnych, uwzględniającymi nie tylko najistotniejsze potrzeby, ale i realia wynikające z uwarunkowań gospodarczych i wymogów porządku prawnego Unii Europejskiej. Ministerstwo zapewnia, że inicjuje debatę m.in. po to, aby nie powtórzyła się sytuacja z roku 2002, kiedy poważna nowelizacja ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych rozminęła się z rozwiązaniami przyjętymi przez Komisję Europejską.

HARMONOGRAM DEBATY
Według planów ministerstwa debata będzie trwała do końca września 2006 r. Na I kwartał przewidziano organizację spotkań środowiskowych dla m.in. przedstawicieli organizacji pracodawców oraz przedsiębiorców zatrudniających osoby niepełnosprawne, związków zawodowych, przedstawicieli urzędów wojewódzkich i marszałkowskich, dyrektorów Regionalnych Ośrodków Polityki Społecznej, organizacji pozarządowych zrzeszających osoby niepełnosprawne i działających na ich rzecz, przedstawicieli samorządu powiatowego oraz pełnomocników rektorów wyższych uczelni.

W II kwartale odbędą się spotkania merytoryczne dotyczące m.in.:
1. Usprawnień systemu wspierającego osoby niepełnosprawne na rynku pracy i w procesie pracy, w tym instrumentów skierowanych do pracodawców.
2. Roli, miejsca i zakresu działania instytucji publicznych i niepublicznych w systemie szeroko pojętej rehabilitacji społecznej osób niepełnosprawnych.
3. Obowiązujących systemów orzekania dla celów ubezpieczeniowych i pozaubezpieczeniowych; dostępu osób niepełnosprawnych do świadczeń i usług zdrowotnych.
3. Znaczenia, możliwości i ograniczeń regionalnej i lokalnej polityki społecznej skierowanej do osób niepełnosprawnych – roli samorządów i organizacji pozarządowych w procesie kształtowania otoczenia przyjaznego osobom niepełnosprawnym i ich rodzinom.
4. Dostępności infrastruktury i usług dla osób niepełnosprawnych – w tym także dostępu do dóbr kulturalnych, obiektów turystycznych i sportowych.
5. Wyrównywania szans dzieci i młodzieży, dostępność do edukacji na każdym poziomie kształcenia.

Równolegle, w II kwartale tego roku odbywać się będą spotkania wewnątrzresortowe w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej oraz spotkania międzyresortowe, które mają służyć wypracowaniu koncepcji wdrożenia spójnych zasad wspierania osób niepełnosprawnych w ramach różnych systemów. W trakcie spotkań międzyresortowych omówione zostaną również koncepcje wdrożenia idei „disability mainstreaming-u”, (zintegrowanego podejścia do niepełnosprawności) do polityk i działań poszczególnych resortów i urzędów centralnych.

Z kolei w III kwartale, omówiony zostanie przebieg dotychczasowych konsultacji oraz zarysowanych koncepcji docelowego systemu. Wezmą w nich udział parlamentarzyści, wojewodowie, marszałkowie województw a także przedstawiciele: Unii Metropolii Polskich, Unii Miasteczek Polskich, Związku powiatów Polskich, Związku Miast Polskich, Związku Gmin Wiejskich RP, Związku Województw RP oraz Federacji Związków Gmin i Powiatów RP.

Niezależnie od planowanych w ramach debaty spotkań, na wrzesień tego roku Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej planuje zorganizowanie ogólnopolskiej konferencji pod hasłem: „Niepełnosprawni – szanse i perspektywy włączenia społecznego – koncepcja rozwiązań systemowych”. Do udziału w konferencji zaproszeni zostaną przedstawiciele świata polityki, nauki i biznesu.

Szczegółowy harmonogram dostępny jest na stronie ministerstwa - www.mpips.gov.pl

Autor: Magdalena Gajda
Źródło: inf. wł.