Co nas czeka w 2021 roku?

Wyższe świadczenie pielęgnacyjne, wyższa płaca minimalna, waloryzacja rent. W czasach pandemii trudno prognozować przyszłość, przedstawiamy jednak zmiany, które zgodnie z przepisami w 2021 r. dotyczyć będą osób z niepełnosprawnością i ich opiekunów.

Świadczenie pielęgnacyjne

Kwota świadczenia pielęgnacyjnego jest co roku waloryzowana o wskaźnik wzrostu płacy minimalnej. Od 1 stycznia 2021 r. świadczenie pielęgnacyjne wyniesie 1971 zł miesięcznie „na rękę”.

Świadczenie przysługuje:

• matce albo ojcu dziecka z niepełnosprawnością,
• opiekunowi faktycznemu dziecka,
• osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną, w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
• innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności

w sytuacji rezygnacji z zatrudnienia lub gdy nie podejmuje się pracy w celu sprawowania opieki nad osobą z niepełnosprawnością, powstałą do 18. roku życia lub do 25. roku życia (gdy dziecko było w trakcie nauki).

Więcej informacji o świadczeniu pielęgnacyjnym znajdziesz na naszym portalu.

Płaca minimalna

Płaca minimalna w 2021 r. wzrośnie o 200 zł w stosunku do roku poprzedniego i wyniesie 2800 zł brutto. „Na rękę” będzie to kwota ok. 2060 zł.

Podstawowa stawka godzinowa wzrośnie z 17 zł do 18,30 zł brutto.

Wraz z płacą minimalną wzrosną świadczenia obliczane na jej podstawie, jak np. dodatek za pracę w nocy, wynagrodzenie za przestój czy odprawa z tytułu zwolnień grupowych.

Rejestr umów o dzieło

Od 1 stycznia ZUS będzie prowadził rejestr umów o dzieło. Przedsiębiorcy i osoby fizyczne (gdy zlecają komuś pracę w oparciu o umowę o dzieło) muszą zgłosić liczbę zatrudnionych na umowę o dzieło, aby ZUS i urzędy skarbowe wiedziały, kto dorabia w ten sposób, a dla ilu osób jest to podstawowa forma zatrudnienia.

Pracodawcy obawiają się, że jest to wstęp do oskładkowania umów o dzieło. Takim doniesieniom zaprzeczył w rozmowie z nami Paweł Żebrowski, rzecznik ZUS.

- Nie mamy żadnych informacji o oskładkowaniu umów o dzieło od 1 stycznia 2021 roku – powiedział. – Wprowadzenie rejestru umów dzieło przewiduje pierwsza odsłona Tarczy antykryzysowej. ZUS przygotowuje się do tego zadania i będzie gotowy 1 stycznia 2021 roku na uruchomienie możliwości przekazywania informacji o zawartej umowie. To rozwiązanie pozwoli dokładniej oszacować liczbę zawieranych w Polsce umów. Zgromadzone w rejestrze informacje będą wykorzystywane przede wszystkim do celów statystyczno-analitycznych – dodał.

Dofinansowanie do turnusu online

Od 1 stycznia 2021 r. będzie można aplikować online w systemie SOW PFRON o dofinansowanie do turnusu rehabilitacyjnego. Stawiennictwo w urzędzie nie będzie już konieczne.

Więcej o możliwości aplikowania online o dofinansowanie do turnusu – w naszym artykule.

Przedłużony dodatkowy zasiłek opiekuńczy

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy został przedłużony do 17 stycznia 2021 r.

Kto i kiedy może z niego skorzystać – o tym w naszym artykule.

E-skierowanie

Od 8 stycznia 2021 r. wszystkie skierowania lekarskie będą wystawiane w formie elektronicznej.

Nie będzie trzeba dostarczać do lekarza specjalisty skierowania osobiście. Rejestrując się, wystarczy podać 4-cyfrowy kod i PESEL. E-skierowanie będzie zapisywane na Internetowym Koncie Pacjenta.

Stawka za zajęcia klubowe w WTZ

PFRON uchwalił, że wysokość miesięcznej stawki osobowej w programie „Zajęcia klubowe w WTZ” od 1 lutego 2021 do 31 stycznia 2020 r. wynosić będzie 450 zł.

Program „Zajęcia klubowe w WTZ” wspiera osoby z niepełnosprawnością w utrzymaniu samodzielności i niezależności w życiu społecznym i zawodowym poprzez zajęcia klubowe w WTZ-ach. Pełnią one rolę zorganizowanej formy rehabilitacji.

Asystent osobisty i opieka wytchnieniowa

W 2021 r. kontynuowane będą programy „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” oraz „Opieka wytchnieniowa”. Do 8 stycznia 2021 r. trwa przedłużony nabór wniosków. Do 12 lutego powinno być wiadomo, które samorządy zgłoszą się do udziału w programach.

Oba programy są finansowane z Funduszu Solidarnościowego. Przyszłoroczny budżet programu „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” wynosi 80 mln zł, a „Opieka wytchnieniowa” – 50 mln zł.

Waloryzacja rent i emerytur

Od marca 2021 r. świadczenia emerytalno-rentowe zostaną podwyższone o 3,84 proc., ale nie mniej niż o 50 zł brutto.

Proponowane przez resort rodziny i polityki społecznej rozwiązanie przewiduje, że najniższe emerytury, renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, renty rodzinne i renty socjalne mają być podniesione do 1250 zł brutto, a renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy – do 937,50 zł brutto.

W przypadku renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy i renty inwalidzkiej III grupy kwota waloryzacji wyniesie nie mniej niż 37,50 zł. Z kolei w przypadku osób pobierających emeryturę częściową, kwota waloryzacji nie będzie mogła być niższa niż połowa kwoty waloryzacji, czyli 25 zł.

Wyższy próg dochodowy przy świadczeniu uzupełniającym

1750 zł wyniesie od 1 marca 2021 r. łączna kwota otrzymywanych świadczeń uprawniających do otrzymywania świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (tzw. 500 plus dla osób niesamodzielnych).

Więcej o świadczeniu uzupełniającym w naszych artykułach z cyklu „500 plus dla osób niesamodzielnych. Fakty kontra mity”.

Waloryzacja dodatku pielęgnacyjnego

Waloryzacji 1 marca 2021 r. ulegnie także dodatek pielęgnacyjny – z kwoty 229,91 zł wzrośnie do 238,73 – oraz dodatek pielęgnacyjny dla inwalidów wojennych – z 344,87 do 358,11 zł.

Więcej o dodatku pielęgnacyjnym na naszym portalu.

„Trzynastka”

W 2019 r. rząd przyjął ustawę, która gwarantuje co rok dodatkową 13. emeryturę i rentę dla osób uprawnionych. Dotyczy to także rent socjalnych i rent z tytułu niezdolności do pracy. Jest to dodatkowe świadczenie wypłacane wszystkim rencistom i emerytom w jednakowej kwocie minimalnej emerytury – w 2021 r. będzie to 1250 zł brutto. Wypłata – w kwietniu.

„Czternastka”

Rząd planuje także w listopadzie 2021 r. wypłatę dodatkowej „czternastki”. Zgodnie z naszą wiedzą na koniec grudnia (Sejm jeszcze nie zajął się projektem przepisów w tej sprawie) ma być ona równa minimalnej emeryturze, ale nie wszyscy otrzymają kwotę 1250 zł brutto. Ma tu być zastosowany mechanizm „złotówka za złotówkę”.

„Czternastki” w pełnej wysokości mają otrzymać ci seniorzy, których świadczenie nie przekracza 2,9 tys. zł brutto. Osoby, które otrzymują wyższe emerytury, „czternastki” będą miały wypłacane na zasadzie „złotówka za złotówkę”. Oznacza to, że ich „czternastka” będzie pomniejszana o różnicę między wysokością renty lub emerytury a kwotą 2,9 tys. zł.

Kontynuacja programu rehabilitacji dla osób z lekkim i umiarkowanym stopniem

Rządowy program „Świadczenia medyczne NFZ dla osób niepełnosprawnych na 2020 r.” będzie kontynuowany także w 2021 r. – wynika z opisu projektu uchwały Rady Ministrów, który został zamieszczony w wykazie prac legislacyjnych i programowych rządu. Z programu mogą skorzystać osoby powyżej 16. roku życia z umiarkowanym lub lekkim stopniem niepełnosprawności (lub orzeczeniem równoważnym). Program finansowany jest z Funduszu Solidarnościowego.

Więcej o kontynuacji programu rehabilitacji dla osób z lekkim i umiarkowanym stopniem – w naszym artykule.

Prostszy wywiad środowiskowy

Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej planuje uprościć przeprowadzanie wywiadu środowiskowego przez pracowników socjalnych. W projektowanym rozporządzeniu wprowadzono kilka zmian dotyczących także osób z niepełnosprawnościami. Rozporządzenie ma wejść w życie sześć miesięcy po ogłoszeniu, obecnie (grudzień 2020) trwają konsultacje publiczne.

Więcej o planach uproszczenia wywiadu środowiskowego – w naszym artykule.

Dostępność budynków i przestrzeni

W 2021 r. wejdą w życie kolejne zapisy Ustawy o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Będą to:

• Certyfikacja dostępności – od 6 marca – czyli potwierdzenie przez ekspertów zapewnienia dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami.
• Raportowanie dostępności – do 31 marca, a następnie co cztery lata każdy podmiot publiczny musi sporządzić raport o stanie zapewnienia dostępności dla osób ze szczególnymi potrzebami. Będzie on musiał być umieszczony na stronie BIP lub stronie internetowej i przekazany do wojewody.
• Wnioski o zapewnienie dostępności i skarga na jej brak – od 6 września każdy będzie mógł poinformować podmiot publiczny o braku jego dostępności w wymiarze architektonicznym i informacyjno-komunikacyjnym. Jeśli osoba ze szczególnymi potrzebami potrzebuje dostępności, by załatwić swoją sprawę, będzie mogła złożyć wniosek o zapewnienie dostępności. Będzie można złożyć skargę na brak dostępności do Prezesa Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON), jeśli:
  • podmiot publiczny nie zapewni dostępności w przeciągu 14 dni i nie poinformuje, że potrzebuje na to więcej czasu,
  • podmiot publiczny poinformuje, że potrzebuje więcej czasu, ale nie zapewni dostępności (ma maksymalnie 2 miesiące na zapewnienie dostępności),
  • podmiot  publiczny odmówi zapewnienia dostępności (nawet jeśli zapewni dostęp alternatywny).

• Zlecanie lub powierzanie zadań przez podmioty publiczne – od 20 września jeśli podmiot publiczny będzie chciał zlecić lub powierzyć realizację zadań publicznych finansowanych z udziałem środków publicznych lub udzielić zamówienia publicznego podmiotom innym niż publiczne, musi określić w umowie warunki służące zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami w zakresie zlecanych zadań publicznych lub zamówień publicznych. Warunki te muszą odnosić się do minimalnych wymagań w zakresie dostępności.

Dostępność stron i aplikacji

W 2021 r. wejdą w życie niektóre zapisy Ustawy o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych:

• od 23 czerwca zapisy ustawy dotyczą także aplikacji mobilnych podmiotów publicznych,
• od 23 czerwca do dnia 22 grudnia przeprowadzony zostanie pierwszy monitoring aplikacji mobilnych podmiotów publicznych,
• 23 grudnia wysłane zostanie pierwsze sprawozdanie do Komisji Europejskiej.

W pandemii nie trzeba występować o nowe orzeczenie

Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych przypomina, że osobom, którym po 8 marca 2020 r. skończyło się orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności, prawo nie nakazuje występowania o nowe orzeczenie. Natomiast stary dokument wystarcza, by odpowiednie urzędy przedłużyły wypłacanie świadczeń. Bez konieczności składania kolejnego wniosku.

Przeczytaj więcej o tym, komu i na jakich zasadach przedłużono ważność orzeczeń.

Zmiany w ustawie o elektromobilności

Trwają prace nad zmianą ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych. Nowe zapisy mają pozwolić osobom z niepełnosprawnością na bezpłatny wjazd do stref czystego transportu w miastach. W 2018 r. ten zapis nie został uwzględniony. Ustawa ma wejść w życie 14 dni po ogłoszeniu.

Więcej o zmianach w ustawie o elektromobilności z perspektywy osób z niepełnosprawnością – w naszym artykule.

Szczepienia na COVID-19

W nowy rok 2021 wchodzimy wraz z rozpoczęciem realizacji Narodowego Programu Szczepień. 

Zgodnie z nim w etapie 1 szczepieni będą pensjonariusze i pracownicy domów pomocy społecznej oraz zakładów opiekuńczo-leczniczych, pielęgnacyjno-opiekuńczych i innych miejsc stacjonarnego pobytu, osoby starsze powyżej 60 roku życia poczynając od najstarszych, z pierwszeństwem dla tych, którzy są aktywni zawodowo oraz dla osób z chorobami współistniejącymi.

Zapisy na szczepienia tej grupy osób mają rozpocząć się 15 stycznia. 

Już w listopadzie 2020 r. pytaliśmy prof. Andrzeja Horbana, doradcę premiera ws. COVID-19 o to, czy osoby z niepełnosprawnością powinny być grupą priorytetową w szczepieniach na koronawirusa. Nie miał on wątpliwości, że tak powinno być. 

Podobne pytanie zadał ostatnio Rzecznik Praw Obywatelskich Ministrowi Zdrowia. 

Ostatniego dnia roku 2020 Ministerstwo Zdrowia zadeklarowało, że rozważa, aby osoby z niepełnosprawnością mogły skorzystać z pierwszeństwa w szczepieniu na COVID-19. 

Będziemy na bieżąco podawać informacje na ten temat na naszym portalu.