RPP: potrzebne wsparcie dla mieszkańców placówek opiekuńczych w dostępie do świadczeń zdrowotnych

Przez najbliższe 3 tygodnie strona społeczna może zgłaszać uwagi do projektu ustawy o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawy o pomocy społecznej. Celem zmian jest zapewnienie prawa do pomocy osobom starszym, niepełnosprawnym i przewlekle chorym ze strony jednostek, zapewniających całodobową opiekę w uzyskaniu świadczeń zdrowotnych.

Definicja jednostek zapewniających całodobową opiekę: dom pomocy społecznej oraz placówka zapewniająca całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku zgodnie z ustawą o pomocy społecznej, została zawarta w projekcie ustawy.

- Rok 2020 w działaniach Rzecznika Praw Pacjenta ogłosiłem Rokiem Seniora. Jednym z kluczowych priorytetów jest projekt legislacyjny, dotyczący objęcia działaniem Rzecznika – Domów Pomocy Społecznej – powiedział Bartłomiej Chmielowiec. – Rośnie udział osób starszych w strukturze demograficznej. Oznacza to zupełnie inne potrzeby związane z opieką i ochroną zdrowia. Osoby starsze i ich rodziny, osoby z niepełnosprawnościami często niezaradne muszą mieć poczucie wsparcia w trudnych sytuacjach życiowych. Chcemy zapewnić tym osobom godny dostęp do opieki medycznej oraz pomóc w dochodzeniu swoich praw – podkreślił.

Dostęp do opieki zdrowotnej

„Projektowane przepisy nie nakładają na placówki zapewniające całodobową opiekę obowiązku zapewnienia swoim podopiecznym świadczeń zdrowotnych (taki obowiązek ciąży na publicznym systemie opieki zdrowotnej), ale mają na celu realizację postulatu zapewnienia dostępu do opieki zdrowotnej przez ustalenie i wdrożenie określonych rozwiązań w zakresie zabezpieczenia i wsparcia pacjentów niesamodzielnych w dostępie do przysługujących im świadczeń zdrowotnych” – czytamy na stronie RPP.

Rzecznik Praw Pacjenta będzie właściwym organem do oceny prawidłowości realizacji tych praw pacjenta. Będzie on mógł podjąć z własnej inicjatywy postępowanie wyjaśniające i wydać konkretne zalecenia.

Do ustawy o pomocy społecznej zostanie dodany katalog otwarty czynności zapewniających pomoc w uzyskaniu i korzystaniu ze świadczeń zdrowotnych mieszkańcom DPS-ów oraz placówek zapewniających opiekę całodobową osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym i w podeszłym wieku.

Katalog otwarty

W katalogu wyróżniono następujące czynności: 

1. uzyskanie informacji dotyczących systemu ochrony zdrowia, w tym zasad dostępu i realizacji świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych;
2. ustalenie podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych we właściwym zakresie;
3. kontakt, w tym, w uzasadnionych przypadkach, za pośrednictwem pracownika domu pomocy społecznej lub placówki zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku z odpowiednim podmiotem;
4. pomoc w przygotowaniu się przez mieszkańca do prawidłowego przebiegu udzielania mu świadczeń zdrowotnych, w tym zgromadzenia informacji lub dokumentacji medycznej mogących mieć znaczenie w procesie udzielania świadczeń zdrowotnych;
5. pomoc w uzyskaniu świadczeń zdrowotnych w miejscu pobytu mieszkańca, w tym organizacji warunków zapewniających poszanowanie intymności i godności tej osoby.

Pomoc tylko na SOR

Z analizy przeprowadzonej przez Rzecznik Praw Pacjenta wynika, że część pensjonariuszy nie była objęta podstawową opieką zdrowotną. Większość świadczeń ambulatoryjnej opieki specjalistycznej wymaga skierowania, dlatego prawdopodobnie nie korzystali oni także z konsultacji specjalistycznych. Opiekę zdrowotną mogli uzyskać tylko w sytuacjach nagłych, tj. w stanie zagrożenia życia lub zdrowia w systemie ratownictwa medycznego.

Projekt ustawy i planowanych zmian.