Komu i w jakim zakresie może pomóc Rzecznik Praw Obywatelskich

23.03.2005

W myśl art. 80 Konstytucji RP każdy ma prawo wystąpienia do Rzecznika Praw Obywatelskich, na zasadach określonych w ustawie, z wnioskiem o pomoc w ochronie swoich wolności lub praw naruszonych przez organy władzy publicznej.

Oznacza to, że do Rzecznika może zwrócić się obywatel polski, cudzoziemiec znajdujący się pod władzą Rzeczypospolitej Polskiej, osoba prawna, organizacja obywateli lub inna jednostka organizacyjna, jeśli może być podmiotem praw i obowiązków.

Rzecznik może podjąć przewidziane prawem czynności na wniosek obywateli i ich organizacji, organów samorządowych, a także z własnej inicjatywy na podstawie wyników analizy obowiązujących przepisów prawnych, przeprowadzonej kontroli, informacji uzyskanej za pośrednictwem środków masowego przekazu itp.

Zadania i obowiązki Rzecznika określają przepisy ustawy z dnia 15 lipca 1987 r. o RPO (Dz.U. z 2001r. Nr 14, poz.147). Jako organ ochrony prawnej Rzecznik stoi na straży wolności i praw człowieka i obywatela określonych w Konstytucji RP i innych aktach normatywnych. Zadanie to realizuje poprzez badanie czy na skutek działania lub zaniechania organów, organizacji i instytucji, obowiązanych do przestrzegania i realizacji tych wolności i praw, nie nastąpiło naruszenie prawa, a także zasad współżycia i sprawiedliwości społecznej. W razie powzięcia wiadomości wskazującej, iż doszło do naruszenia tych wartości - Rzecznik może podjąć czynności przewidziane w ustawie a więc:

podjąć sprawę,
poprzestać na wskazaniu wnioskodawcy przysługujących mu środków działania,
przekazać sprawę do rozpatrzenia, zbadania lub załatwienia właściwemu organowi.

Rzecznik może także odmówić podjęcia działań w sprawie bez konieczności uzasadnienia tej odmowy.

Rzecznik Praw Obywatelskich nie posiada inicjatywy ustawodawczej i nie uczestniczy bezpośrednio w procesie legislacyjnym, może natomiast występować do właściwych organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej bądź o wydanie lub zmianę innych aktów prawnych w sprawach dotyczących wolności i praw człowieka i obywatela. W przypadku wątpliwości, co do zgodności z Konstytucją i ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi, przepisów ustawy albo przepisów aktów niższego rzędu z aktami nadrzędnymi - może wystąpić do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie, czy przepisy te spełniają standardy konstytucyjne.

Rzecznik nie zastępuje organów administracji rządowej i samorządowej lub wymiaru sprawiedliwości w rozstrzyganiu i załatwianiu spraw należących do ich kompetencji. Nie ingeruje w toczące się postępowania sądowe i niezawisłość sędziów, nie występuje w charakterze obrońcy strony postępowania, nie może zmieniać lub uchylać decyzji wydanych przez uprawnione organy oraz orzeczeń (wyroków, postanowień) sądowych. Rozstrzygnięcia tego rodzaju mogą być weryfikowane jedynie w trybie instancyjnym.

Rzecznik może natomiast:

żądać wszczęcia postępowania w sprawie cywilnej, a także wziąć udział w każdym toczącym się postępowaniu na prawach przysługujących prokuratorowi,
żądać wszczęcia przez uprawnionego oskarżyciela postępowania przygotowawczego w sprawach o przestępstwa ścigane z urzędu,
zwrócić się o wszczęcie postępowania administracyjnego, wnosić skargi do sądu administracyjnego na akty i czynności organu administracji publicznej a także uczestniczyć w tych postępowaniach na prawach przysługujących prokuratorowi,
w przypadku stwierdzenia rażącego naruszenia, przez sąd drugiej instancji, prawa materialnego lub zasad postępowania oraz wolności i praw obywatelskich - może wnieść kasację (skargę kasacyjną) od prawomocnego orzeczenia, w trybie i na zasadach określonych w przepisach szczególnych, do Sądu Najwyższego,
wnieść skargę kasacyjną od orzeczenia wojewódzkiego sądu administracyjnego do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

W piśmie kierowanym do Rzecznika należy podać imię, nazwisko (nazwę jednostki organizacyjnej), adres do korespondencji, opisać sprawę i przebieg dotychczasowych działań, wskazać argumenty świadczące o naruszeniu wolności i praw obywatelskich. Do pisma należy dołączyć kopie lub odpisy posiadanych dokumentów, orzeczeń sądów, istotnych w danej sprawie pism, wniosków, zaświadczeń itd.

Przed wystąpieniem do Rzecznika z prośbą o zbadanie sprawy należy mieć na uwadze, że nie może on spełnić wszystkich oczekiwań, z jakimi obywatele się do niego zwracają. Jest on związany obowiązującym w Polsce porządkiem prawnym i zakresem kompetencji przydzielonych mu ustawą. Interwencje Rzecznika uzależnione są m.in. od ustalenia czy zainteresowany wyczerpał wszystkie przysługujące mu środki prawne (odwoławcze) oraz oceny całokształtu sprawy, pod kątem prawnym i faktycznym, ze szczególnym zwróceniem uwagi na ewentualność naruszenia praw i wolności skarżącego się obywatela przez organ władzy publicznej załatwiający sprawę.

Korespondencję do Rzecznika Praw Obywatelskich należy kierować na adres:
Al. Solidarności 77
00-090 Warszawa
www.brpo.gov.pl

Biuro, przy pomocy którego Rzecznik wykonuje swoje zadania czynne jest w poniedziałek w godz. 9.00- 17.00, od wtorku do piątku w godz. 9.00 - 15.00.

Autor: Danuta Uchymiak

Szukasz odpowiedzi na pytania socjalno-prawne dotyczące niepełnosprawności?
Zadaj pytanie naszym doradcom i prawnikom.

Komentarz

prosze o sprawiedliwosc

przygodzki

16.02.2017, 07:54

POSTANOWIENIE O UMORZENIU SLEDZTWA prokuratura rejonowa we wschowie Dzisiaj 06 02 2017 otrzymalem od pani prokurator postanowieni o umorzeniu sledztwa syg.akt;PR Ds670.2016 nr.01.02.17/48 uzasadnienie pani prokurator MONIKA ZIMERMAN-WALOWICZ WDIU 04.08.2016 curka wezwala policje policjanci dariusz.k marek.z ci panowie twierdza ze grorze iwyganiam domownikow z domu twierdza ze biegam po domu i twierdza ze sie ze mna szarpiom podczas pruby zalorzenia mi kajdanek przewracaja sie ze mna anastepnie twierdza ze wale rekami i glowa wszybe radiowozu,jak oni twierdza jak mam kajdanki jak to moge zrobic pani prokurator im uwierzyla to wskrucie na jakiej podstawie pani prokurator umorzyla sprawe,po drodze robia postuj celem uspokojenia mnie nie bylo postoju niebylo takij potrzeby morzna przesledzic trase auto ma gpies,a ja bylem spokojny od chwili zatrzymania czytala to corka i byla zona i smiali sie muwia ze z policja nie wygrasz muwily ze tak nie bylo TERAZ MOJA WERSJA ZDARZENIA DNIA04.08.2016r corka zadzwonila na policje ze sie awanturuje przyjechalo dwoch policjantow lerzalem w luzku poprosili zebym wziol do.osobisty i sie znimi udal do radiowozu, tak zrobilem podczas jazdy chcieli mie zawiesc do siostry powiedzialem wiescie mie gdzie chcecie zawiezli mnie na komede w zielonej gorze tzw.dolki zamkneli mnie w kladce dosyc dlugo nikogo nie bylo wiec krzyknolem zeby mi dali co zjesc przyszli powiedzial jeden choc dostaniesz cos do zjedzenia zaprowadzili mnie do toalety zlapal mnie za prawa reke druga reka za glowe iwciskal mi do muszli i muwil jec po pewnym czasie poleciala mi krew zust wiec mie puscil zlamala mi sie proteza zebowa wytarlem reka twarz rozlorzylem rece wksztalcie krzyrza ipowiedzialem ze dalej jestem glodny wiec dostalem trzy ciosy po zebrach zrobilo mi sie ciemno woczach ten drugi stal oparty o dzwi i sie przygladal ten co mnie bil muwi co myslisz ze Ziobro ci pomorze powiedzialem jak ma sie cos wtym kraju zmieni to pomorze, poprosilem zeby mnie zbadal lekarz nic z tego czekalem jeszcze jakis czas przyszedl powiedzial zebym mu cos podpisal powiedzialem ze niczego nie podpisze bo nie moge ruszyc rekami kazali mi wyciagnac sznurek z spodenek nie moglem tego zrobic zdjolem spodenki poprosilem jeszcze raz o lekarza nic ztego zucono mi koc izyczyl dobrej nocy cala noc sie meczylem nie moglem lerzec,oddychc ani kaszlnoc czulem straszny bol [i go do dzis czuje] jestem jurz stary kosci mi sie nie wszystkie zrosly bo mi przeskakuje po lewej stroni tak mie bok boli jak by mni kon kopnol rano przynisl mi cos do jedzeni powiedzialem zeby mnie zbadal lekarz nic ztego jak gestapo nie wiem ktura byla godzina przyjechali po mnie powiedzieli ze jestem zwolniony tylko musi mnie ktos przesluchc na szarych szeregow wyszlem z celi oddali mi spodenki tam byl jakis gosc ktury terz byl zatrzymany wsadzili nas do radiowozy i gosciub sie ze mnie smieje pytam z czego sie smiejesz on powiedzial ze smiesznie wygladam pani policjantka pyta sie mnie co mi sie stalo powiedzialem ze chcialem jesc i pani koledzy mnie pobili ten co byl zatrzymany muwil ze slyszal jak wolalem ze chce jesc podrodze pani policjantka sie zapytala czy chce zeby mnie zbadal lekarz powiedzialem ze tak pani przez radio gdzies zglaszala nastepnie jak dotarlismy na szarych szeregow ten co mnie mial przesluchac byl zajety pani policjantka wziela mni do swojego biura pytala sie czy chce cos do picia podziekowalem,spytala czy mam zawsze takigo siniaka na twarzy mowilem ze nie pokazala mi lusterko powiedzialem ze to od karmienia chwile izostalem przesluchany i przyjechalo pogotowie ratunkowe w kuli mi weflon dali srodki przeciw bulowe lekarz mie zbadal stwierdzil zlamane zebro przewiezlimnie na sor zrobili mi badania przeswietlenie stwierdzono zlamanie trzech zeber lekarz sie pyta co mi sie stslo powiedzialem ze policja mnie pobila lekarz powiedzial ze musi to zglosic na policje powiedzialem tak z tamtat mnie karetka przywiozla chwile czekalem przyjechalo dwoch policjantow zbadano mni alkomatem 0000 przepytano i zabrali mnie na szarych szeregow celem z kserowania histori horoby po zaistnialym zatrzymaniu potem przewieziono mnie na partyzantow celem byl technik ktory porobil mi kilka zdjec potem mi kazano 20km isc na pieszo do domu na komedzie byl taxsowkarz ktory odwiosl mnie