Projekt wprowadzenia instytucji pełnomocnika osób starszych i niepełnosprawnych

11.02.2005

Instytut Spraw Publicznych przygotował projekt zmian w ustawie Ordynacja wyborcza do Sejmu i do Senatu. ISP proponuje wprowadzenie instytucji pełnomocnika dla osób starszych i niepełnosprawnych, która umożliwiłaby takim osobom aktywne uczestniczenie w wyborach. Poparcie dla projektu można przesyłać do Instytutu do 15 lutego 2005 r., kiedy zbiera się w tej sprawie Komisja Ustawodawcza.

Zgodnie z obecnym stanem prawnym, w wyborach do Sejmu i do Senatu obowiązuje generalna zasada osobistego głosowania wyborcy w lokalu wyborczym. Rozwiązanie takie powoduje niestety ogromne trudności dla osób, które z powodu choroby, niepełnosprawności, bądź też wieku, nie są w stanie dotrzeć ze swoich domów do siedziby obwodowej komisji wyborczej. W wielu przypadkach, regulacja ta w praktyce uniemożliwia im oddanie głosu, bowiem transport, o ile w ogóle jest możliwy, stanowi znaczne obciążenie, a nawet zagrożenie dla zdrowia. Zapisy wprowadzające alternatywny sposób udziału w głosowaniu dla tej grupy wyborców są więc oczywistym i koniecznym uzupełnieniem obecnej regulacji.

Zgodnie z propozycjami przedstawionymi przez Instytut Spraw Publicznych możliwość ustanowienia pełnomocnika miałyby osoby z orzeczonym znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności oraz osoby, które najpóźniej w dniu wyborów miałyby ukończone 75 lat. Pełnomocnikiem mogłaby zostać każda osoba ujęta w rejestrze wyborców w tej samej gminie co osoba udzielająca pełnomocnictwa lub posiadająca zaświadczenie o prawie do głosowania.

Pełnomocnik mógłby przyjąć tylko jedno pełnomocnictwo. Wyjątek stanowiłaby sytuacja przyjmowania pełnomocnictwa od członków rodziny - w takim wypadku możliwe byłoby przyjęcie dwóch pełnomocnictw.
Wniosek o sporządzenie aktu pełnomocnictwa powinien być zgłaszany do urzędu gminy, a wszelkie czynności związane ze sporządzeniem aktu byłyby zwolnione z opłat.

W dniu wyborów pełnomocnik oddawałby głos w imieniu wyborcy w lokalu wyborczym. W swym projekcie ISP nie przewiduje żadnej formy kontaktu z wyborcą udzielającym pełnomocnictwo w czasie obecności pełnomocnika w lokalu wyborczym. Swoje preferencje wyborca musiałby więc przekazać pełnomocnikowi wcześniej w dowolnej formie.

Instytucja pełnomocnictwa jest obecnie stosowana w systemach wyborczych wielu państw europejskich (m.in. Belgii, Francji, Holandii, Wielkiej Brytanii). W podobnej formie występuje również m. in. w Kanadzie.

Instytut Spraw Publicznych zachęca do poparcia apelu do posłów członków Sejmowej Komisji Ustawodawczej w sprawie powyższego projektu. Zamiar złożenia podpisu pod apelem, prosimy zgłaszać do Instytutu pod adres internetowy jaroslaw.zbieranek@isp.org.pl, bądź isp@isp.org.pl, a także telefonicznie 0*22 556 42 73