Odwaga samopoznania

Mam zaszczyt i osobistą radość zapowiedzieć dzieło szczególne i jedyne w swoim rodzaju: „Wymiary niepełnosprawności” Marcina Pawła Panka – książkę popularnonaukową o różnych aspektach życia z niepełnosprawnością, gruntownie opracowaną i metodologiczną. Kawał rzetelnej pracy.

Gruntowna wiedza naukowa, dobry warsztat pisarski i wiele nowych, cennych wniosków. Brawo za odwagę! Bo, co najważniejsze, książkę napisał autor z ciężką niepełnosprawnością. Można uznać, że temat jest już tak szeroko opisany, że kolejne publikacje zawierać mogą jedynie banały, ale tutaj od pierwszych stron banału nie można uświadczyć. Nie ma też naukowego nadęcia i „mowy trawy”. Chciałam tylko przejrzeć, aby się zorientować w treści, bo jestem przed urlopem i nie mam czasu…

Fundamentalne pytania

Gdy usiadłam i zaczęłam czytać, zatrzymałam w połowie książki. Każdy rozdział jest zaproszeniem do wspólnych poszukiwań odpowiedzi na fundamentalne pytanie, które rodzi zaś następne i związane z nimi kolejne dylematy egzystencjalne. Czym jest niepełnosprawność? Kim jest osoba z niepełnosprawnością? Jak donoszą się do niej rodzina, społeczeństwo? Jak radzi sobie z niepełnosprawnością sam niepełnosprawny? Dlaczego jedni tak chętnie się zasłaniają swoją dysfunkcją, a inni przeciwnie – uciekają od określania się przez nią?

Uzupełnienie „Wymiarów niepełnosprawności” stanowią wykresy i tabele oraz wyniki własnych badań autora, przeprowadzonych w Suwałkach (w ośrodku rehabilitacyjnym) i w Helenowie (wśrod wychowanków TPD).

W poszukiwaniu człowieka

Przedmowę do publikacji napisał prof. Jerzy Stuhr – autorytet młodego pokolenia aktorów i reżyserów, lubiany wykładowca i mądry pedagog, członek Europejskiej Akademii Filmowej, rektor Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego… Wybitny człowiek i artysta, który sam stanął przed wizją niepełnosprawności. Czytamy w niej:

„Ta książka jest jak podróż. Podróż w głąb człowieka, który żyje obok nas, a o którym tak mało wiemy, którego rozumieć nie chcemy, bo wymagałoby to od nas nieco więcej wysiłku; człowieka, którego się czasem boimy, bo nie możemy sobie poradzić z jego odmiennością, człowieka niepełnosprawnego.

Wczytując się w kolejne rozdziały miałem wrażenie, że odkrywam, poznaję świat drugiego człowieka, poznaję go w kontekście historycznym, socjologicznym, psychologicznym. Zaczynam go rozumieć i lubić, staje mi się bliski.

Ta praca  przełamuje jakąś wielką barierę, która tak często wyrasta między nami, ludźmi przede wszystkim, a potem dopiero różniącymi się. Wiele się nauczyłem czytając ją. Uświadomiłem sobie, jak często sam nie umiałem spojrzeć z uwagą na człowieka niepełnosprawnego, mieć cierpliwość, ciekawość dla bliźniego, który właśnie przez swą inność może być dla mnie źródłem o wiele bogatszej wiedzy o człowieku.

Ta książka to wielka lekcja tolerancji, lekcja otwarcia się na drugiego człowieka, dojrzenia wartości czasem skrytej za kurtyną niepełnosprawności. Dziękuję Ci Marcinie, że ją napisałeś, że mogłem się z nią zapoznać i w tych kilku słowach Ci za nią podziękować”.

Wiedzieć, po co uwodzić  

Popularnonaukową publikację podsumowuje chińskie przysłowie z V wieku naszej ery: „Kontroluj siebie i pozwól innym robić to, co chcą – nie oznacza to, że jesteś słaby. Kontroluj swoje serce i przestrzegaj zasad życia – nie oznacza to, że inni są silniejsi”.

Philippe Pozzo di Borgo, którego los stanowił inspirację do filmu ''Nietykalni'' w reżyserii Oliviera Nakache'a i Erica Toledana,  w rozmowie ze Sławkiem Zagórskim (Gazeta Wyborcza, 9 kwietnia br.) powiedział tak naprawdę to samo: „Trzeba być skromnym, uległym. Należy się stale śmiać, nie wolno się żalić, odstraszać innych. To bardzo trudne, ale nam jest to potrzebne, by przeżyć. Dziś jestem na wózku, potrzebuję pomocy, więc zrobię wszystko, by być miłym, by uwodzić innych. Kiedyś taki nie byłem. Zdrowi mają pretensje do innych przez cały dzień (…) Niepełnosprawność to samotność. Mówię stale niepełnosprawnym: Uwodźcie innych. Uśmiechajcie się”.

Książkę można kupić na stronie: www.zaczytani.pl. Więcej o autorze na stronie www.eredaktor.net.