Windy i platformy – zaufaj specjalistom!

Sytuacja jakich wiele. Czteropiętrowa kamienica z lat 60. Wielu z jej mieszkańców to osoby w podeszłym wieku, część z widoczną niepełnosprawnością. Niestety w czasach jej budowy o takich udogodnieniach jak winda raczej nie myślano. Na szczęście teraz te zaniedbania można naprawić. Pomóc w tym może firma Global Lift Polska.

Tekst powstał we współpracy z firmą Global Lift Polska.

Więźniowie czwartego piętra – tak mówi się o osobach z niepełnosprawnością, które z powodu barier architektonicznych nie są w stanie wyjść z własnego mieszkania. Z myślą m.in. o takich osobach powstał Fundusz Dostępności, z którego na przykład spółdzielnie mieszkaniowe mogą uzyskać nisko oprocentowaną pożyczkę, między innymi na zainstalowanie windy, o czym piszemy niżej.

Technika poszła naprzód

Ważnym elementem w procesie likwidacji barier są specjalistyczne firmy zajmujące się budowaniem i instalowaniem urządzeń takich jak windy czy platformy dla osób niepełnosprawnych. Tym bardziej, że technika poczyniła pod tym względem ogromne postępy. Jednym z liderów wprowadzania najnowszych rozwiązań technicznych – również dla osób z niepełnosprawnością, jest działająca już 21 lat firma Global Lift Polska.

- Opisany powyżej budynek wcale nie musi zostać gruntownie przebudowany, by móc umieścić w nim windę – wyjaśnia Jacek Sobolewski, konsultant techniczny w firmie Global Lift Polska. – Wystarczy przygotować urządzenie w konstrukcji samonośnej, czyli specjalnej obudowie, wykonanej ze szkła, stali lub pleksi, którą można dostawić do budynku i w ten sposób stworzyć zewnętrzny szyb windowy. Oczywiście każde rozwiązanie trzeba dostosować do warunków technicznych, w danym miejscu i wymagań określonych przez Urząd Dozoru Technicznego – tłumaczy. 

Wyposażenie budynku w windę to bardzo złożony wieloetapowy proces, który wymaga profesjonalnego podejścia. 

- Klient, na przykład spółdzielnia mieszkaniowa, przedstawia nam swoją wstępną koncepcję. Czasem po prostu dzwoni do nas, byśmy przyjechali na miejsce i pokazuje, gdzie miałaby znaleźć się winda. Wtedy informuję ich o wymaganiach technicznych, m.in. dotyczących zasilania planowanej windy oraz jakie dokumenty muszą zostać przygotowane. Jeśli wszystkie wymagania formalne zostaną spełnione, podpisujemy umowę – tłumaczy przedstawiciel firmy Global Lift. – Gdy dostaniemy potrzebne pozwolenie, a firma budowlana udostępni nam wskazaną przestrzeń do umieszczenia urządzenia, przechodzimy do produkcji. Jednym z wielu sukcesów firmy jest wyposażenie nowego budynku Konsulatu Generalnego Ukrainy w Warszawie w trzy windy tworzące pełny ciąg komunikacyjny. Dzięki temu budynek jest rzeczywiście dostępny dla osób z niepełnosprawnościami lub problemami ruchowymi, które swobodnie mogą się po nim przemieszczać. 

W wielkim bloku dźwig osobowy 

Jak wskazuje Jacek Sobolewski, to jakiego rodzaju urządzenie będzie zainstalowane w danym budynku, zależy nie tylko od warunków technicznych, ale przede wszystkim od potrzeb jego mieszkańców. Bo te inne są w ogromnym wielopiętrowym budynku, a inne w niewielkiej kamienicy. 

- Urządzenie, które najczęściej określamy jako winda, to dźwig osobowy. Porusza się ona między piętrami z prędkością 1 metra na sekundę. Winda jest wyposażona w szereg zabezpieczeń zawartych w Normie dźwigowej – wyjaśnia. – Jest to optymalne rozwiązanie w dużych budynkach mieszkalnych np. 10-piętrowych i większych. Taki dźwig może być wyposażony w wiele ułatwień dla osób z niepełnosprawnością. Są to na przykład oznaczenia w alfabecie Braille’a, sygnalizacja głosowa czy lustra ułatwiające orientację osobom na wózkach elektrycznych – dodaje. 

W mniejszym budynku – podnośnik pionowy

Istnieją także rozwiązania przeznaczone do mniejszych budynków. 

- Dla osób z niepełnosprawnością, mieszkających w budynkach o wysokości kilku pięter, optymalnym rozwiązaniem są podnośniki pionowe o napędzie hydraulicznym, śrubowym lub elektrycznym, poruszające się z prędkością 0,15 metra na sekundę – tłumaczy przedstawiciel firmy Global Lift Polska. – Nie wymagają one szybu, maszynowni ani specjalnego podszybia i nadszybia. Przy ich instalacji nie potrzeba przeprowadzać też wielu prac budowlanych, które zwiększają koszty inwestycji oraz wydłużają czas realizacji. Również one mogą być wyposażone w ułatwienia dla osób z niepełnosprawnościami, te same co dźwigi osobowe – podkreśla ekspert. 

Wśród takich udogodnień wymienia on choćby awaryjny przycisk „Stop” i telefon do bezpośredniej komunikacji z konserwatorem. 

- Wbrew obiegowej opinii poruszanie się podnośnikiem pionowym nie musi wiązać się z koniecznością ciągłego przyciskania guzika ruchu. System sterowania w takich urządzeniach może być taki sam jak w typowych windach – zaznacza Jacek Sobolewski. 

Na problemy platforma – także taka schowana w schodach

Nie zawsze jednak problemem jest brak windy, ale to jak się do niej dostać. Wiedzą o tym dobrze mieszkańcy bloków z wielkiej płyty, do których droga wiedzie przez przysłowiowe trzy schodki, przez które nie da się poprowadzić podjazdu. W takich wypadkach rozwiązaniem jest platforma, która może posłużyć zarówno do pokonywania niewielkich barier architektonicznych, jak i pełnić funkcję alternatywnego wejścia do budynku. 

- Oprócz klasycznych platform pojawiają się także nowe, bardzo ciekawe rozwiązania jak choćby Flex Step. Takie urządzenie właśnie instalujemy w Muzeum Kinematografii w Łodzi. Inwestor w żaden sposób nie mógł zniwelować znajdującego się w bardzo wąskim holu progu o wysokości 38 centymetrów. Dlatego zaproponowaliśmy urządzenie, które wygląda jak schody, ale po uruchomieniu specjalnego mechanizmu zamienia się w platformę, z której mogą skorzystać osoby na wózku – objaśnia Jacek Sobolewski. – Inną nowinką jest platforma, która chowa się w podłożu i do momentu przywołania jej specjalnym przyciskiem jest niewidoczna – uzupełnia. 

Doświadczenie gwarancją bezpieczeństwa

Warto wiedzieć, że firma która instaluje platformę czy windę, zobowiązana jest do zapewnienia jej regularnej konserwacji, dokonywania przeglądu i koniecznych napraw. Jest to wymóg, nad którego realizacją czuwa Urząd Dozoru Technicznego.

- Przez wszystkie etapy, od wykonania pomiarów, dostosowania oferty, zamówienia, produkcji, montażu, odbioru urządzenia i późniejszej konserwacji dokonuje firma Global Lift Polska – zaznacza konsultant techniczny.

21 lat doświadczenia, ale też szeroka oferta rozwiązań technicznych, w tym tych najbardziej innowacyjnych pokazują, że firma Global Lift Polska jest bez wątpienia jednym z liderów, jeśli chodzi o likwidowanie barier, z którymi zmagają się osoby z niepełnosprawnością.

Fundusz Dostępności – jak korzystać?

Środki na likwidację barier architektonicznych – w tym na instalacje wind lub platformy – można pozyskać w formie pożyczki z Banku Gospodarstwa Krajowego w ramach Funduszu Dostępności. 

Razem z biurem prasowym banku, przygotowaliśmy krótki poradnik w formie pytań i odpowiedzi.

Chcemy, żeby w naszym budynku powstała winda lub inne urządzenie zapewniające dostępność. Gdzie mamy się zgłosić?

Wnioskodawca powinien skontaktować się z przedstawicielem Regionu BGK w swoim województwie. Lista Regionów BGK jest dostępna na stronie internetowej BGK.

Rozmowę z pracownikiem banku można odbyć telefonicznie, a wniosek – wypełnić online.

Przed rozmową z przedstawicielem BGK w regionie warto upewnić się, że wnioskodawca jest uprawniony do otrzymania pożyczki z Funduszu Dostępności. Mogą to być m.in. spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, towarzystwa budownictwa społecznego, jednostki samorządu terytorialnego. Ich listę można znaleźć na stronie Banku.

Mieszkańcy jakich budynków mogą się o to starać?

W przypadku wsparcia z Funduszu Dostępności forma własności nie ma znaczenia. Warto też podkreślić, że poszczególni mieszkańcy nie są uprawnieni do ubiegania się o pieniądze. Może to zrobić spółdzielnia mieszkaniowa, wspólnota mieszkaniowa czy TBS. Istotne jest, aby pożyczka była przeznaczona na inwestycje w wielorodzinne budynki mieszkalne, czyli budynki, w których występują więcej niż dwa lokale mieszkalne (zgodnie z art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów). Z Funduszu Dostępności można też sfinansować dostosowanie budynków zamieszkania zbiorowego oraz budynków użyteczności publicznej do potrzeb osób niepełnosprawnych, seniorów, ale też np. matek z dziećmi (np. podjazdy dla wózków).

Jaki jest limit środków, który spółdzielnia lub wspólnota mieszkaniowa może otrzymać?

Nie istnieje górny limit wysokości możliwej do otrzymania pożyczki z Funduszu Dostępności. Jej wysokość jest zależna od kosztów inwestycji – wsparcie może wynosić do 100% planowanych kosztów.

Na jakie dokładnie rozwiązania technologiczne można pozyskać środki?

Pożyczkę z Funduszu Dostępności można przeznaczyć m.in. na budowę szybu windowego oraz zakup i montaż dźwigu osobowego, modernizację ciągów komunikacyjnych lub na dostosowanie przestrzeni wspólnych do osób ze szczególnymi potrzebami. Pieniądze można pozyskać też np. na budowę podjazdów dla wózków, zainstalowanie głośnomówiących domofonów na odpowiedniej wysokości czy nawet na odpowiednie oznakowanie wewnątrz budynku. Ważne jest, aby te rozwiązania likwidowały bariery wskazane w dokumencie „Standardy dostępności dla polityki spójności 2014-2020”.

Czy istnieje jakiś wykaz urządzeń, które można sfinansować z Funduszu Dostępności?

Taki wykaz nie istnieje. Wnioskodawca sam decyduje, jakie rozwiązania będą optymalne, by rozwiązać problem niedostosowania budynku do potrzeb seniorów i osób z niepełnosprawnościami. Warto pamiętać, że na etapie wniosku o pożyczkę powinien uzasadnić, że planowana inwestycja rzeczywiście poprawi dostępność budynku i wpisuje się w „Standardy dostępności dla polityki spójności 2014-2020”.

Jakie dokumenty musi przedstawić spółdzielnia/wspólnota mieszkaniowa?

Lista niezbędnych dokumentów do ubiegania się o pożyczkę z Funduszu Dostępności znajduje się na stronie BGK w zakładce „Fundusze i Programy”. Jest to dokument „Spis wymaganych dokumentów do wniosku o udzielenie pożyczki składanego przez każdego Wnioskodawcę niezależnie od formy prawnej Wnioskodawcy” , a dla wspólnot mieszkaniowych – „Spis wymaganych dokumentów do wniosku o udzielenie pożyczki składanego przez Wspólnoty Mieszkaniowe”.

W jaki sposób te środki będą przekazane i czy wymagany jest wkład własny?

Środki pożyczki mogą być przekazywane jednorazowo lub w transzach w formie:

• bezpośrednich płatności na rzecz wykonawców/dostawców, na podstawie przedstawionych przez pożyczkobiorcę oryginałów faktur;
• zaliczek na podstawie umów wykonawczych;
• zaliczek wypłacanych na rachunek wskazany przez pożyczkobiorcę;
• refundacji wcześniej opłaconych faktur/dokumentów księgowych.

Wkład własny nie jest wymagany.

Czy z Funduszu można uzyskać pieniądze na więcej niż jedną windę lub inne urządzenie?

W tym momencie pożyczka może sfinansować zakup więcej niż jednego urządzenia danego typu. Wyjątkiem są windy – Fundusz Dostępności pokryje koszty zakupu więcej niż jednego dźwigu osobowego, ale tylko jeśli nie był on wcześniej instalowany w budynku. Warto też pamiętać, że z Funduszu można sfinansować także koszty montażu i uruchomienia środków trwałych – a nie tylko ich zakupu.

PFRON też finansuje

Dofinansowania do likwidacji barier architektonicznych udziela też PFRON. Mogą je otrzymać osoby z niepełnosprawnością, które mają trudności w poruszaniu się. Pod warunkiem, że są właścicielami i lub użytkownikami wieczystymi nieruchomości albo uzyskały zgodę właściciela budynku, w którym stale zamieszkują na wykonanie prac związanych z likwidacją barier architektonicznych.

Maksymalna kwota dofinansowania wynosi do 95% kosztów przedsięwzięcia, nie więcej jednak niż do wysokości piętnastokrotnego przeciętnego wynagrodzenia.

Oznacza to, że udział własny wnioskodawcy to minimum 5% kosztów przedsięwzięcia.

Bardziej szczegółowe informacje można uzyskać z Portalu Informacyjnego Systemu Obsługi Wsparcia ze środków PFRON.

W 2019 roku został uruchomiony skierowany do jednostek samorządu terytorialnego program PFRON „Usługi indywidualnego transportu door-to-door oraz poprawa dostępności architektonicznej wielorodzinnych budynków mieszkalnych”. Jego beneficjenci – czyli osoby z niepełnosprawnością potrzebujące specjalistycznego transportu, będą mogły ubiegać się o likwidację barier architektonicznych w budynkach wielorodzinnych. Samorządy chcące wziąć udział w programie mogły składać wnioski do 21 sierpnia tego roku. 

***

Dane kontaktowe: