Dostępność stron internetowych dla osób niewidzących

12.01.2005

Dostępność zasobów internetowych dla osób niepełnosprawnych to problem, o którym w Polsce cały czas mówi się za mało. Na jednym ze swych cyklicznych spotkań, które odbyło się 11 stycznia 2005 r. w Warszawie postanowili podjąć go specjaliści zrzeszeni w Mazowieckim Oddziale Polskiego Towarzystwa Informatycznego oraz Internet Society Poland, a także zaproszeni goście.

W spotkaniu wzięli udział zarówno specjaliści z zakresu informatyki, w szczególności zajmujący się projektowaniem serwisów internetowych, jak również osoby niewidome, które miały okazję opowiedzieć, na jakie problemy napotykają w sieci.
Źle zbudowana strona nie tylko utrudnia, ale czasami wręcz uniemożliwia osobom niewidomym, stosującym specjalne oprogramowanie udźwiękawiające, korzystanie z nich. Trudności z poruszaniem się po stronie internetowej mogą mieś także osoby nierozróżniające kolorów, czy osoby starsze. Błędy w budowie stron pojawiają się nie tylko na poziomie programistycznym, ale także przy planowaniu struktury czy sposobów nawigacji.
Tymczasem, zdaniem uczestników spotkania, stosowanie standardów pozwalających osobom mniej sprawnym na łatwe korzystanie z Internetu powinno stać się jednym z wyznaczników kultury społeczeństwa.

Zalecenia dla twórców serwisów dostępnych zostały opublikowane przez konsorcjum W3C w ramach inicjatywy "The Web Accessibility Initiative" (WAI). Zgodnie z tymi zaleceniami wyróżnia się trzy grupy priorytetów, które stanowią o dostępności witryn internetowych.
Najważniejsze w nich zaliczono do grupy oznaczonej priorytetem 1. Niespełnienie ich powoduje, że informacje zamieszczone na stronie będą niedostępne dla jednej lub więcej grup użytkowników.

Do wymogów tych zaliczono m.in.:

zapewnienie tekstowego odpowiednika dla każdego nie-tekstowego elementu (np. poprzez zastosowanie "alt", "longdesc"). Dotyczy to w szczególności elementów graficznych
upewnienie się, że wszystkie informacje wyrażone kolorem są także dostępne bez koloru;
należy tworzyć dokumenty tak, by mogły one być czytelne również bez arkuszy stylów
używanie możliwie najbardziej przejrzystego i prostego języka w treściach prezentowanych w serwisie;
jeśli używanie tabel jest rzeczywiście konieczne, należy określić nagłówki wierszy i kolumn;
jeśli już naprawdę trzeba używać ramek - niech każda z ramek będzie oddzielnie zatytułowana, by ułatwić w ten sposób nawigację użytkownikom.

W tej chwili w sieci dostępne są dwa narzędzia, tzw. walidatory, za pomocą których można sprawdzić czy dana strona spełnia standardy dostępności, a jeśli nie, to jakie błędy pojawiają się na niej. Można je znaleźć na pod adresami: www.w3c.org oraz http://bobby.watchfire.com. Obydwa narzędzia dostępne są jedynie w języku angielskim.

Na spotkanie zaproszony został także Roman Roczeń, niewidomy artysta, który opowiadał, z jaki problemami borykają się osoby niewidome korzystające z Internetu. Przekonywał m.in., że osoby niepełnosprawne, w tym niewidome coraz częściej korzystają z zasobów sieci - Od kilku lat funkcjonuje program Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych "Komputer dla Homera", refinansujący zakupy komputerów. Osoby niewidome powoli zaczynają mieć komputery, powoli zaczynają rozumieć, że jest to dla nich i źródło informacji, źródło komunikacji i możliwość mailowania z ludźmi - jednym słowem mają kontakt ze światem." Dlatego właśnie, zdaniem organizatorów spotkania, należy tworzyć dostępne internetowe, które będą uwzględniać także potrzeby tej grupy użytkowników.