W stronę pełnej integracji – rozmowa z Leszkiem Zielińskim

Podczas uroczystej Gali z okazji przyznania tytułu "Człowieka bez Barier" portal niepelnosprawni.pl rozmawiał z Pełnomocnikiem Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych Leszkiem Zielińskim.

Anna Jastrzębska: Panie Ministrze, wiele osób przychodzących do naszego Centrum Informacyjnego pyta, z jakimi sprawami mogą się zgłaszać do Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych?

Leszek Zieliński: Jest to trudne pytanie, bo jak sama nazwa wskazuje, Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych powinno zajmować się wszystkimi istotnymi problemami osób niepełnosprawnych, nawet jeżeli ich rozwiązywanie leży w kompetencjach innych instytucji. Do tej pory było tak, że działalność Biura koncentrowała się przede wszystkim na sprawach związanych z rehabilitacją zawodową i zatrudnianiem osób niepełnosprawnych, lecz od pewnego czasu rozszerzamy ten wachlarz. Chcemy, aby Biuro stało się ambasadorem osób niepełnosprawnych. W kręgu naszego zainteresowania leżą wszystkie problemy związane z możliwością korzystania przez osoby niepełnosprawne z praw ustanowionych dla ogółu obywateli - na przykład prawa do opieki zdrowotnej i rehabilitacji, do edukacji, do pracy. Wspólnie z Państwowym Funduszem Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych już podejmujemy odpowiednie inicjatywy. Przy każdym oddziale wojewódzkim PFRON uruchomiliśmy specjalna infolinię. Zostaną także uruchomione punkty informacyjne, do których będzie można zwrócić się z każdą sprawa dotyczącą problematyki niepełnosprawności. Działalność tych punktów związana będzie także z kampania informacyjną na temat możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy. W tej chwili zaczynamy i mam nadzieję, że w przyszłym roku wszystko ruszy pełną parą.
Nie chcemy ograniczać się tylko do informacji wynikającej z zadań państwa wobec osób niepełnosprawnych, ale stworzyć bank informacji o instytucjach oraz organizacjach pozarządowych i chcemy to robić właśnie we współpracy z tymi organizacjami.

A.J.: Czy Biuro Pełnomocnika podejmuje interwencje w sprawach osób niepełnosprawnych? Jeśli tak, to ile jest takich interwencji w ciągu roku?

L.Z.: Tak, podejmujemy interwencje. Takich spraw jest naprawdę bardzo dużo. Co roku do Biura Pełnomocnika wpływa około 1300 listów od osób indywidualnych. Listy te często zawierają prośbę o pomoc lub interwencję. Raz w miesiącu w ramach dnia otwartego przyjmuję wraz z moimi współpracownikami osoby, które chcą osobiście przedstawić swoje problemy. Każda sprawa, która jest zgłoszona, zostaje oceniona i jeśli stwierdzimy, że podjęcie interwencji jest zasadne, to interweniujemy. Takich spraw są dziesiątki. W każdej staramy się pomóc, a jeśli petenta trzeba skierować do innej instytucji, to następuje to z pełną informacja, jak i gdzie należy wszystko załatwić.

A.J.: Czy Biuro ma wpływ na decyzje powiatowych centrów pomocy rodzinie w sprawie dofinansowań np. na likwidację barier. Czyli na to, jak te środki są rozdysponowywane?

L.Z.: Biuro i Pełnomocnik nie ma wpływu, chociaż widzimy tu problem, bo różne powiaty w różny sposób - zgodnie z zaleceniami swoich powiatów - podejmują decyzje i to jest ich własna polityka wobec osób niepełnosprawnych. Chcemy określić katalog zadań, które zawsze powinny być uwzględnione przez powiaty do ich sfinansowania ze środków PFRON. Aktami wykonawczymi do ustawy tworzymy i będziemy tworzyć zasady finansowania ze środków PFRON zadań realizowanych przez samorządy. W przyszłości chcemy stworzyć sprawny monitoring tego, co się dzieje w różnych segmentach życia osób niepełnosprawnych tak, aby na bieżąco wiedzieć, co się dzieje, jakie ewentualnie nieprawidłowości pojawiają się, by móc elastycznie na nie reagować. To jest istota rzeczy - szybka analiza i reakcja.

A.J.: Jak Pan Minister ocenia nowy projekt ustawy o zatrudnieniu i rehabilitacji osób niepełnosprawnych?

L.Z.: Od pewnego czasu nic się nie poprawia w sytuacji zatrudniania osób niepełnosprawnych, a wprowadzane kolejne nowelizacje do obowiązującej ustawy nie przynoszą spodziewanych rezultatów. Potrzeba zmian bardziej zdecydowanych i projekt nowej ustawy idzie w kierunku radykalnej zmiany, jaką jest wyrównywanie szans i wspomaganie zatrudnienia na otwartym rynku. Nie tworzenie specjalnych statusów dla zakładów pracy, ale stworzenie takich samych zasad pomocy dla wszystkich przedsiębiorstw tzw. otwartego rynku pracy mogących zatrudniać osoby niepełnosprawne. To jest fundamentalna zmiana. Przewidujemy także chronione zatrudnienie - dla zakładów o dużej koncentracji osób niepełnosprawnych dodatkowy koszyk pomocy ze środków PFRON. Myślę, że nowa ustawa pozwoli zapoczątkować zupełnie nowy rozdział w procesie pełnej integracji osób niepełnosprawnych w społeczeństwie.

Rozmawiała Anna Jastrzębska