NIK: Centralny Ośrodek Sportu nie wspiera wszystkich dyscyplin paraolimpijskich

Centralny Ośrodek Sportu (COS) nie zapewnia sportowcom z niepełnosprawnością pełnego dostępu do swoich obiektów. Nie bada potrzeb tych osób w zakresie przygotowania przedolimpijskiego i nie promuje w sposób kompleksowy sportu osób z niepełnosprawnością. To najważniejsze wnioski z raportu Najwyższej Izby Kontroli (NIK).

Centralny Ośrodek Sportu to jedyny w Polsce podmiot wyspecjalizowany w świadczeniu usług szkolenia sportowego na najwyższym poziomie. Ma siedzibę w Warszawie oraz sześć Ośrodków Przygotowań Olimpijskich (OPO): w Giżycku, Spale, Szczyrku, Wałczu, Zakopanem i we Władysławowie. Do jego zadań należy m.in. zapewnienie warunków do przygotowywania kadry narodowej do udziału w igrzyskach, także paraolimpijskich i igrzyskach osób głuchych.

Sporty paraolimpijskie obejmują 29 dyscyplin, w tym 23 letnie i sześć zimowych. Sportowcy z niepełnosprawnością mogą uczestniczyć we współzawodnictwie sportowym na tych samych warunkach i w ramach tego samego systemu, co sportowcy pełnosprawni. Organizacją szkoleń zajmują się bezpośrednio wyspecjalizowane związki i stowarzyszenia, zależnie od rodzaju niepełnosprawności.

Brak infrastruktury, sprzętu, kłopot z noclegami

NIK skontrolowała COS i jego sześć OPO na wniosek sejmowej Komisji Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki. Kontrola wykazała, że Centralny Ośrodek Sportu nie zapewnił warunków do szkolenia w 10 spośród 29 dyscyplin paraolimpijskich.

W pięciu dyscyplinach – jeździectwie, kolarstwie, strzelectwie sportowym, curlingu na wózkach i hokeju na sledgach – brakuje infrastruktury sportowej. Do uprawiania goalballu nie ma specjalistycznego sprzętu.

W przypadku biathlonu, narciarstwa zjazdowego, snowboardu i żeglarstwa nie zapewniono bazy noclegowej przystosowanej do potrzeb sportowców z niepełnosprawnością ruchową, choć ośrodki mają odpowiednią infrastrukturę szkoleniową.

Stołeczny Torwar, posiadający dwie hale, w ogóle nie był wykorzystywany do szkoleń sportowców z niepełnosprawnością z powodu barier architektonicznych.

Bez inicjatywy

Zdaniem kontrolerów NIK, COS nie wykazuje inicjatywy i nie występuje do podmiotów zrzeszających sportowców z niepełnosprawnością o informacje o potrzebach i oczekiwaniach tych podmiotów w zakresie przystosowania COS do szkolenia dyscyplin paraolimpijskich.

NIK zauważa, że zgrupowania sportowców z niepełnosprawnością i pełnosprawnych planowane są na równych zasadach, podobnie jednakowe dla obu grup są ceny w ośrodkach.

W Polskim Związku Sportu Niepełnosprawnych „Start” w okresie objętym kontrolą funkcjonowały kadry narodowe dla większości dyscyplin sportowych, których nie można było uprawiać w COS.

W 2018 r. o 33,3 proc. (z 21 w 2017 r. do 28) wzrosła liczba zgrupowań organizowanych w ramach szkolenia stacjonarnego w bazie sportowej COS przez związki sportowe zrzeszające sportowców z niepełnosprawnością. Wzrosła też liczba uczestników tych zgrupowań - odpowiednio z 443 do 495.

Słabo z promocją

NIK podkreśla, że COS nie organizuje kompleksowej promocji sportu osób z niepełnosprawnością, chociaż należy to do zadań Działu Marketingu i Sprzedaży COS. W latach 2017-2019 zlecał usługi marketingowe podmiotom zewnętrznym, choć zadania te mogły być realizowane przy wykorzystaniu potencjału pracowników COS.

Umowy w sprawie świadczenia tych usług zawarto z naruszeniem procedur wewnętrznych, bez rozeznania rynku. W wypadku jednej z tych umów ta sama osoba wnioskowała o zawarcie umowy i zaakceptowała swój wniosek. Dodatkowo wniosek dotyczący aneksowania tej umowy złożony został po podpisaniu aneksu.

Dwa OPO w ogóle nie promowały sportu osób z niepełnosprawnych we własnym zakresie.

Wnioski z kontroli

W świetle ustaleń kontroli, wskazujących na niedostosowanie w pełnym zakresie obiektów Centralnego Ośrodka Sportu do potrzeb sportowców z niepełnosprawnością, Najwyższa Izba Kontroli wnioskuje do Ministra Sportu o zapewnienie środków finansowych adekwatnych do potrzeb Centralnego Ośrodka Sportu w zakresie szkolenia sportowego osób z niepełnosprawnością.

Z kolei do Dyrektora Centralnego Ośrodka Sportu NIK wnioskuje o: dostosowanie obiektów COS do uprawiania dyscyplin paraolimpijskich nieobsługiwanych dotychczas w COS, wzmocnienie działań na rzecz promocji sportu osób z niepełnosprawnością, stałe monitorowanie potrzeb sportowców z niepełnosprawnością przy jednoczesnej współpracy z podmiotami prowadzącymi działalność w obszarze sportu osób z niepełnosprawnością i adekwatne do potrzeb tych osób dostosowywanie wyposażenia COS.

Z pełnym raportem NIK nt. wspierania przez Centralny Ośrodek Sportu sportowców z niepełnosprawnością zapoznać się można na stronie NIK (plik PDF, 6,41 MB).