Coraz więcej seniorów ma pracę

Rośnie aktywność zawodowa i społeczna seniorów.  W ostatnich trzech latach wskaźnik zatrudnienia w przedziale wiekowym między 55. a 65. rokiem życia wzrósł z 31 proc. do ok. 37 proc. Resorty pracy i zdrowia rozważają, jak zwiększyć wsparcie i programową opiekę nad starzejącym się społeczeństwem.

Ministrowie i przedstawiciele rządu dyskutowali o tych zagadnieniach z prezydentem Bronisławem Komorowskim podczas konferencji "Zwiększanie aktywności osób starszych oraz solidarność międzypokoleniowa – podejście zintegrowane. Wyzwania dla Polski", która odbyła się 7 marca w Pałacu Prezydenckim.

Debata w Pałacu Prezydenckim poświęcona była przede wszystkim zagadnieniom związanym z promocją aktywności osób starszych oraz wypracowaniem ram dla rozwiązań wspierających tę aktywność. Spotkanie z udziałem przedstawicieli Komisji Europejskiej, resortów oraz władz różnych szczebli, praktyków i środowiska naukowego rozpoczęło dyskusję o potrzebie zintegrowanego podejścia do problemu aktywności zawodowej i społecznej seniorów. Ma to w przyszłości pozwolić na stworzenie rozwiązań dla problemów stojących przed Polską w tym obszarze – zarówno w wymiarze społecznym, jak i ekonomicznym.

– Na problem aktywności ludzi starszych musimy spojrzeć dzisiaj nie tylko przez pryzmat naszych doświadczeń, ale również z punktu widzenia procesów zachodzących w całym społeczeństwie i wyzwań stojących przed krajem. W świetle debaty o reformie emerytalnej ważne jest, byśmy dostrzegli, że oprócz tego pierwszego kroku, jakim jest podniesienie wieku emerytalnego, stoją przed nami dalsze pytania, dalsze problemy i wyzwania z zakresu szeroko pojętej polityki społecznej. Musimy się do tego przygotować – mówił podczas spotkania prezydent Bronisław Komorowski.

Rośnie wskaźnik zatrudnienia

Jak zaznaczył minister pracy i polityki społecznej Władysław Kosiniak-Kamysz, w ostatnich latach obserwuje się rosnącą aktywność zawodową osób starszych. – Od trzeciego kwartału 2008 roku do trzeciego kwartału 2011 roku wskaźnik zatrudnienia w przedziale wiekowym między 55. a 65. rokiem życia wzrósł z 31 proc. do ok. 37 proc. przy jednoczesnym wzroście bezrobocia w tej grupie wiekowej, więc ta aktywność wzrasta – zaznaczył minister.

W zwiększaniu zatrudnienia osób po 50. roku życia pomóc ma realizowany w Polsce Program 50+. Oferuje on szkolenia skierowane do tej grupy wiekowej i podnoszenie jej kwalifikacji zawodowych. – Z obserwacji po 2,5 roku funkcjonowania programu wynika, że jednak za mało jest chętnych do tego ustawicznego kształcenia; program nie jest wykorzystany tak, jakbyśmy sobie tego życzyli. Niezwykle ważna jest więc kwestia motywacji: co trzeba zrobić, by pozostawać w aktywności edukacyjnej przez całe życie. W zeszły piątek mówiłem o tym studentom na Uniwersytecie Łódzkim: koniec studiów to początek innej edukacji – edukacji przez całe życie, podnoszenia swoich kwalifikacji – podkreślił minister.

Kosiniak-Kamysz przypomniał także, że starzenie się społeczeństwa to nie tylko wyzwanie, ale też wielkie osiągnięcie cywilizacyjne Polski i Europy. W ciągu ostatnich lat średnia długość życia mężczyzn i kobiet wydłużyła się odpowiednio o 6 i 5 lat. – To pokazuje, że jakość opieki zdrowotnej, styl życia i to, jak zmienia się świadomość Polaków, sprawia, że możemy dłużej cieszyć się życiem. Pytanie: co zrobić, by pozostawać jak najdłużej w aktywności – i zawodowej, i społecznej, również po osiągnięciu wieku emerytalnego. Z ministrem Arłukowiczem założyliśmy sobie w tej kwestii bardzo bliską współpracę, bo styk naszych resortów jest bardzo istotny dla wsparcia polityki senioralnej – zapowiedział Kosiniak.

Potrzeba systemowych rozwiązań

Minister pracy i polityki społecznej wskazał również na problem opieki nad osobami starszymi. Jak zaznaczył, konieczne jest stworzenie rozwiązań, które pozwolą na określenie stopnia niesamodzielności oraz zapewnienie wsparcia osobie niesamodzielnej i jej rodzinie. – Intencja jest taka, żeby osoba niesamodzielna jak najdłużej pozostawała w swoim naturalnym środowisku, w swoim domu, w swoim mieszkaniu, a dopiero potem należy wchodzić z elementami, które państwo może zaoferować. Tymi kwestiami musimy się zająć w tym roku – podkreślił minister.

Kosiniak-Kamysz zapowiedział utworzenie nowej jednostki, która opracuje rozwiązania systemowe dotyczące opieki nad osobami dojrzałymi wiekowo. – Zwiększa nam się populacja 60-latków, ale także 80-, 90-latków. Ta opieka skierowana do nich jest niewątpliwie konieczna, dlatego ministerstwo planuje wyodrębnić wydział do spraw opieki senioralnej, który będzie nad tym sprawował swoją pieczę.

Obecny na spotkaniu minister zdrowia Bartosz Arłukowicz przekonywał, że skuteczna polityka senioralna musi być prowadzona wspólnie przez różne resorty i organizacje pozarządowe. Obecnie – jak przyznał – system opieki zdrowotnej nad osobami starszymi nie funkcjonuje prawidłowo. – Projektując zmiany emerytalne, musimy zadbać o to, żeby ludzie w zdrowiu dożywali wieku emerytalnego – mówił. W przeciwnym razie reforma emerytalna będzie nieskuteczna; zamiast osób starszych aktywnych zawodowo zwiększy się liczba osób na zasiłkach z pomocy społecznej – zaznaczył. Arłukowicz zadeklarował także, że dołoży wszelkich starań, aby poprawić tę sytuację w ścisłej współpracy m.in. z MPiPS.

Minister Wóycicka: Konieczna zmiana sposobu myślenia

Podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP Irena Wóycicka odniosła się do wielokrotnie wyrażanych obaw związanych z podniesieniem wieku emerytalnego. – Sądzę, że pytanie: "Czy ja dostanę pracę, jak będę starszy?", które stawiają osoby w wieku 30-40 lat, to pytanie o to, jak ułożę sobie życie, czy będę dbać o swoje zdrowie, (...) aktualizację swojej wiedzy na rynku pracy, czy będę w siebie inwestować i starać się być aktywna – mówiła w swoim wystąpieniu. Dodała jednak, że w tej kwestii ważna jest również polityka państwa, która powinna wspierać aktywność osób starszych.

– Podnoszenie wieku emerytalnego tak naprawdę jest początkiem reform, a także zmiany naszego sposobu myślenia o aktywności zawodowej i społecznej – o swoim uczestnictwie w wydłużającym się życiu. Jest duży potencjał, by pytania te i wątpliwości zamieniły się w pomysły rozwiązań – podsumowała Wóycicka.

Międzynarodowa konferencja „Zwiększanie aktywności osób starszych oraz solidarność międzypokoleniowa – podejście zintegrowane. Wyzwania dla Polski" została zorganizowana wspólnie przez Kancelarię Prezydenta RP oraz Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w ramach obchodów Europejskiego Roku Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej. Wzięli w niej udział m.in. prezydent RP Bronisław Komorowski, minister pracy i polityki społecznej Władysław Kosiniak-Kamysz, minister zdrowia Bartosz Arłukowicz i podsekretarz stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki Jacek Foks.

Honorowym ambasadorem Europejskiego Roku Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej 2012 w Polsce został Władysław Bartoszewski.